Η ένοπλη αντι-κομμουνιστική αντίσταση στη Ρουμανία

Romania Revealed / ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ

Ένας μαζικός τάφος που περιέχει τις σορούς τριών μελών της ρουμάνικης αντι-κομμουνιστικής αντιστασιακής ομάδα, «Λευκή Φρουρά», αποκαλύφθηκε στις 27 Απριλίου 2009 κοντά στο χωριό Nepos στη βόρεια Ρουμανία. Ο τάφος περιείχε τα οστά και μια μπότα, σύμφωνα με εμπειρογνώμονες του Ρουμάνικου Ινστιτούτου για την Έρευνα των Κομμουνιστικών Εγκλημάτων, μιας κυβερνητικής οργάνωσης που έχει ως έργο την έρευνα και την καταγραφή των εγκλημάτων που έλαβαν χώρα κατά την διάρκεια του κομμουνιστικού καθεστώτος (1948-1989).

Τα μέλη της αντίστασης που αναγνωρίστηκαν ήταν οι : Leonida Bodiu, Ioan Burdet και Toader Dumitru. Είχαν εκτελεστεί και θαφτεί από τη Σεκιουριτάτε, τη κομμουνιστική μυστική αστυνομία, το 1949 και έγινε εκταφή τους κατόπιν αιτήματος των συγγενών τους.

Στις 24 και 25 Απριλίου, 2007, το Ινστιτούτο για την Έρευνα των Κομμουνιστικών Εγκλημάτων, σε συνεργασία με το γραφείο του στρατιωτικού εισαγγελέα, έφεραν στο φως τις σωρούς εννέα ανδρών που εκτελέστηκαν στις 9 Μαρτίου 1950. Είχαν, επίσης, ταφεί σε ομαδικό τάφο κοντά στο Bistrita-Nasaud. Μετά από έρευνες, διαπιστώθηκε ότι οι άνδρες πυροβολήθηκαν από μια ομάδα στρατιωτών και τη Σεκιουριτάτε, που τους συνέλαβε και τους τιμώρησε επειδή αρνήθηκαν να επιστρατευτούν, κάτι το οποίο θεωρήθηκε «ανυπακοή» από το κομμουνιστικό καθεστώς.

Στη μετα-κομμουνιστική ρουμανική ιστορία, η αντίσταση στον κομμουνισμό έχει λάβει ελάχιστη προσοχή. Στην πραγματικότητα, οι λεπτομέρειες σχετικά με αυτό που ονομάστηκε «αντι-κομμουνιστική ένοπλη αντίσταση» δεν δημοσιεύτηκε παρά μόνο μετά την ανατροπή του Τσαουσέσκου το 1989. Ήταν μόνο τότε που ο λαός της Ρουμανίας έλαβε γνώση για τις πολυάριθμες μικρές ομάδες των "haiducs" (παράνομων) που είχαν καταφύγει στα Καρπάθια Όρη, όπου κάποιοι αντιστάθηκαν για δέκα χρόνια εναντίον των στρατευμάτων της Σεκιουριτάτε. Ο τελευταίος «haiduc» σκοτώθηκε στα βουνά της Banat το 1962.

Η Ρουμάνικη αντίσταση ήταν ένα από τα μακροβιότερα ένοπλα κινήματα στο πρώην σοβιετικού μπλοκ. Ο συνεχής υποβιβασμός της στην ιστορία οφείλεται εν μέρει στην τάση να συγχέεται η αντίσταση στον κομμουνισμό με δηλώσεις συμπάθειας προς τον φασισμό. Οι μελετητές διστάζουν να παρέχουν ιστορικά στοιχεία για την ρουμανική αντίσταση κατά του Κομμουνισμού από φόβο μήπως θεωρηθούν «φασίστες ρεβιζιονιστές» (αναθεωρητές της ιστορίας). Το τελικό αποτέλεσμα είναι μια σημαντική, αξιοθρήνητη έλλειψη επιστημονικών εργασιών για την αντίσταση της Ρουμανίας προς τον κομμουνισμό.

Αν οι νέοι Ρουμάνοι δεν διδαχθούν για αυτή τη μη-φασιστική αντίσταση στον κομμουνισμό, θα είναι ευάλωτοι σε πολιτιστικούς μοιρολάτρες και δημαγωγούς που υποστηρίζουν ότι οι Ρουμάνοι δεν είναι κατάλληλοι για δημοκρατία, ότι οι παραδόσεις τους απαιτούν ισχυρούς ηγέτες, ότι η ιστορία τους είναι μια απόδειξη μοιρολατρίας και ήττας, και ότι μόνο ένας Ρουμάνος Πούτιν μπορεί να οδηγήσει το ρουμανικό έθνος με ασφάλεια.

Φυλακές του κομμουνιστικού καθεστώτος

Το 1948, μη-βίαιοι αντίπαλοι του ρουμάνικου κομμουνιστικού καθεστώτος συνελήφθησαν. Φιλελεύθεροι και σοσιαλδημοκράτες ηγέτες οδηγήθηκαν στη φυλακή ως «εχθροί της επανάστασης», αφού αρνήθηκαν να συμβιβαστούν με τη νέα κομμουνιστική «δημοκρατία», όπως αυτή θεσπίστηκε με το «βούληση του λαού». Τα μέλη του Εθνικού Αγροτικού Κόμματος και οι Λεγεωνάριοι, οι οποίοι αντιτάχθηκαν ανοιχτά στην Σοβιετοποίηση της Ρουμανίας, αποκλείστηκαν από τη δημόσια ζωή. Δεδομένου ότι πολλοί ήταν πράγματι πολιτικά φασίστες, η φυλάκισή τους δικαιολογήθηκε εύκολα στο πλαίσιο του «κλίματος» που επικρατούσε μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο. Αλλά οι περισσότεροι Ρουμάνοι αντικομμουνιστές αντιστασιακοί δεν σχετίζονταν με τη στήριξη στο φασισμό, αλλά, ήταν εντελώς άσχετοι με την μαρξιστική ιδεολογία σε μια κυρίως αγροτική, μη βιομηχανική χώρα με το μικρότερο ντόπιο κομμουνιστικό κόμμα του ανατολικού συνασπισμού. Ο κομμουνισμός ήταν πραγματικά ένα σοβιετικό "εισαγόμενο" προϊόν που εισήλθε στη Ρουμανία. Η αντίσταση υπογραμμίζει αυτό το σημαντικό και παραμελημένο γεγονός.

Περιοχές στη Ρουμανία που έδρασαν ένοπλες αντικομμουνιστκές ομάδες

Ξεκινώντας από το καλοκαίρι του 1948, άτομα ή μικρές ομάδες πέρασαν στην παρανομία στα Καρπάθια όρη, σχηματίζοντας διάφορες ομάδες ένοπλης αντίστασης μια κίνηση που κατέληξε να γίνει σχετικά μεγάλη, συγκεντρώνοντας αρκετές χιλιάδες ανθρώπους. Οι αντάρτες προέρχονταν από όλα τα κοινωνικά στρώματα και όλες τις περιοχές της χώρας, διασκορπισμένοι σε όλη την περιφέρεια που θα μπορούσε να τους προστατεύσει. Το κίνημα σχετίστηκε με την έξαρση μαζικών συλλήψεων στη χώρα μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους κομμουνιστές την παραμονή του 1948, καθώς και με τα πολιτικά και οικονομικά μέτρα που κατέστρεψαν ένα μεγάλο μέρος της αγροτιάς και της μεσαίας τάξης. Οι άνθρωποι αναζήτησαν καταφύγιο στα βουνά για διαφορετικούς λόγους - μερικοί για να ξεφύγουν την επικείμενη σύλληψη, κάποιοι που κατέφυγαν από φόβο, αφού καταστράφηκαν οικονομικά. Αξίζει να σημειωθεί, ότι ολόκληρες οικογένειες τράπηκαν σε φυγή στα τέλη του 1948 και στις αρχές του 1949.

Η καταφυγή στα βουνά για να γλυτώσουν από εσωτερικούς ή εξωτερικούς καταπιεστές υπήρξε μια αυθόρμητη και προγονική στρατηγική της αγροτιάς της Ρουμανίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα μέλη της ένοπλης αντίστασης δεν ονομάζονταν "αντάρτες" από τον πληθυσμό, αλλά ‘haiduci’, μια λέξη για τους γενναίους ληστές που είχαν πολεμήσει τους Αυστριακούς κατακτητές και θεωρούντο λαϊκοί ήρωες. Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο της ένοπλης αντίστασης ήταν ότι αποτελούντο από άτομα και ομάδες που υποκινούνταν από αντικομμουνιστικές πεποιθήσεις και είχαν πειστεί ότι μόνο μια ένοπλη εμπλοκή θα μπορούσε να σπείρει τρόμο στον εχθρό και να προλάβει την αμετάκλητη ισχυροποίηση των κομμουνιστών. Μερικές από τις αντιστασιακές ομάδες διοικούντο από πρώην αξιωματικούς του στρατού και έδρασαν με ένα πιο συντονισμένο τρόπο. Είχαν την ελπίδα ότι η ένοπλη εξέγερση θα γενικευόταν, κάτι που δεν τελικά έγινε. Μια μικρότερη κατηγορία ανταρτών ήταν Ρουμάνοι πρόσφυγες που είχαν στρατολογηθεί στην Ευρώπη από το Γραφείο Συντονισμού Πολιτικής, είχαν εκπαιδευτεί στη Γαλλία, την Ιταλία και την Ελλάδα και στη συνέχεια ρίχτηκαν στα Καρπάθια. Φαίνεται, όμως, ότι οι περισσότεροι από αυτούς, δεν ήταν σε θέση να δημιουργήσουν επαφές σε τοπικό επίπεδο για να επιβιώσουν μόλις συλληφθούν.

Ο Ion Gavrilă-Ogoranu* (μέλος της ‘Σιδηράς Φρουράς’ του Corneliu Zelea Codreanu), ήταν ο επικεφαλής μιας αντιστασιακής ομάδας στα βουνά Făgăraş μεταξύ 1948-1956, και παρέμεινε ανεντόπιστος μέχρι το 1976. Άλλοι  haiduci στην αντι-κομμουνιστική αντίσταση, είναι η οργάνωση ‘Σταυρός και Ξίφος’ στα βουνά Rodna, ‘Οι Φρουροί του Decebal’ στην Suceava, η ‘Fetea’ στο Sibiu, οι Haiduci του Avram Iancu στην Bistrita, ο λοχαγός Brancusi Mihai στο Γκόρι, οι Haiduks της Mustel στα νότια βουνά του Fagaras, οι ‘Νέοι Παρτιζάνοι της Ρουμανίας’ στην Μπουκοβίνα, και πολλοί, πολλοί άλλοι.

Ο ‘Λευκός Στρατός’, ο οποίος υποθέτω ότι είναι ένα άλλο όνομα για τη ‘Λευκή Φρουρά’, έδρασε στα βουνά Apuseni. Δυστυχώς, υπάρχουν ελάχιστες λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τα μέλη της και την ιστορία της.

* Η φωτογραφία στην αρχή του άρθρου είναι από την ρουμάνικη ταινία “Portrait of the Young Man as a Fighter” ("Πορτρέτο του νεαρού ως μαχητή") - που αναφέρεται στους αντι-κομμουνιστές μαχητές της ελευθερίας του Ion Gavrila Ogoranu - η οποία δέχτηκε πιέσεις από εβραϊκό Ινστιτούτο Elie Wiesel να μην γίνει δεκτή στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου το 2012 λόγω «αντισημιτισμού».  

ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ / Πηγή