Ο «κοσμοπολίτης χωρίς ρίζες» και η περιφρόνηση στην πατρίδα στην Σοβιετική Ένωση

Ο όρος «κοσμοπολίτης χωρίς ρίζες» (Rootless cosmopolitan, ρωσικά безродный космополит) ήταν ένας όρος που χρησιμοποιήθηκε στη Σοβιετική Ένωση μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο κατά τη διάρκεια μιας εκστρατείας ενάντια σε αυτό που ονομάστηκε «κοσμοπολιτισμός χωρίς ρίζες». Οι «κοσμοπολίτες» ήταν διανοούμενοι που κατηγορούνταν για έκφραση φιλοδυτικών συναισθημάτων και έλλειψη πατριωτισμού. Ο όρος «κοσμοπολίτης χωρίς ρίζες» θεωρείται ότι αναφέρεται συγκεκριμένα σε Εβραίους διανοούμενους.

Πρώτα ήρθε ένα άρθρο από τον Otto Wilhelm Kuusinen «Για τον πατριωτισμό» («О патриотизме»). (Όττο Κούουζινεν, 1881-1964. Φιλανδός σοβιετικός πολιτικός, συγγραφέας, θεωρητικός του μαρξισμού, ακαδημαϊκός της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ, πρόεδρος του Ανωτάτου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ, μέλος  του Πολίτμπιρο). Σύμφωνα με τον Kuusinen, ο κοσμοπολιτισμός, σε αντίθεση με τον πατριωτισμό, είναι φύσει αντίθετος με την εργατική τάξη και το κομμουνιστικό κίνημα. Είναι το δόγμα των διεθνών τραπεζών και των διεθνών καρτέλ, των μεγάλων επιχειρήσεων – του οποιουδήποτε ενεργεί σύμφωνα με την παλιά Λατινική παροιμία "ubi bene, ibi patria", ("όπου είναι καλά, εκεί είναι η πατρίδα").

Τον Ιανουάριο του 1948, για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε ο όρος «κοσμοπολιτισμός χωρίς ρίζες». Ο Andrei Alexandrovich Zhdanov (σοβιετικός πολιτικός, 1896 – 1948 - φώτο), μιλώντας σε μια συνεδρίαση των Σοβιετικών μουσικών στην Κεντρική Επιτροπή του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης, ανακοίνωσε:

«Ο διεθνισμός γεννιέται εκεί, όπου ανθούν οι εθνικοί πολιτισμοί. Ξεχνώντας το γεγονός αυτό σημαίνει απώλεια του προσώπου, το να γίνει κάποιος κοσμοπολίτης χωρίς ρίζες».

Γράφει το 1945, ο Kuusinen :

Ο κοσμοπολιτισμός - μια ιδεολογία ξένη στους εργαζομένους

Οι εχθροί του εργαζόμενου λαού συχνά προσπαθούν να αμφισβητήσουν τον πατριωτισμό παρουσιάζοντας τους εαυτούς τους ως υποστηρικτές του κομμουνισμού και του σοσιαλισμού μιλώντας για τη διεθνή αλληλεγγύη των εργαζομένων. Η θέση αυτή εκπροσωπείται από τους εχθρούς μας ως κοσμοπολιτισμός – η αδιαφορία και η περιφρόνηση για την πατρίδα.

Είναι ήδη προφανές ότι αποτελεί συκοφαντία. Ο κομμουνισμός δεν έχει τίποτα να κάνει με τον κοσμοπολιτισμό. Πολεμώντας κάτω από το λάβαρο της διεθνούς εργατικής τάξης, το κομμουνιστικό κίνημα σε κάθε χώρα, στέκεται σταθερά στο εγχώριο έδαφος. Ο κομμουνισμός δεν αντιτίθεται στον πατριωτισμό και συνδυάζει τον γνήσιο πατριωτισμό και τον προλεταριακό διεθνισμό.

Μόνο οι εχθροί του εργατικού κινήματος μπορεί να ισχυρίζονται ότι εάν ο εργαζόμενος λαός αγαπάει τη χώρα του, δεν μπορεί να φιλοδοξεί να έχει αδελφική αλληλεγγύη με την εργατική τάξη και σε άλλες χώρες. Και μόνο οι παραχαράκτες ή οι επικριτές μπορεί να υποστηρίζουν ότι εάν η εργατική τάξη υποστηρίζει την Διεθνή εργατική τάξη, δεν αγαπά την πατρίδα του και γίνεται κάπως κοσμοπολίτης, διασπώντας κάθε δεσμό με την πατρίδα του, το έθνος του. Είναι αστεία και να υποθέσουμε ότι η εργατική τάξη μπορεί να βγει έξω, να παραιτηθεί από το έθνος της.

Άλλωστε, η σύγχρονη εργατική τάξη είναι η ραχοκοκαλιά του ζωντανού σώματος του έθνους, και όχι μόνο σε αριθμούς, αλλά και σε οικονομικό και πολιτικό ρόλο. Όλο το μέλλον του έθνους στηρίζεται κυρίως στους ώμους της. Και καθώς η εργατική τάξη είναι τόσο στενά συγχωνευμένη με το έθνος, το Κομμουνιστικό Κόμμα ως κόμμα της εργατικής τάξης δεν μπορεί να παραιτηθεί από το έθνος του, αν δεν θέλει να κόψει όλες τις ζωτικής σημασίας ρίζες του.

Ο Otto Wilhelm Kuusinen 

Ο κοσμοπολιτισμός – είναι μια ιδεολογία εντελώς ξένη για τους εργαζομένους. Είναι μια ιδεολογία που είναι χαρακτηριστική για τους εκπροσώπους των διεθνών τραπεζικών οίκων και των διεθνών καρτέλ, των μεγάλων κερδοσκόπων, των παγκόσμιων προμηθευτών όπλων («εμπόρων του θανάτου») και των αντιπροσώπων τους. Αυτοί πραγματικά λειτουργούν σύμφωνα με τη λατινική παροιμία "ubi bene, ibi patria", (όπου είναι καλά, εκεί είναι η πατρίδα)….

«Η μαζική μετανάστευση διαβρώνει την εθνική κουλτούρα και δημιουργεί εντάσεις στις εθνικές γραμμές. Αυτός είναι ο λόγος που τα σοσιαλιστικά κράτη που διοικούνται από πραγματικούς σοσιαλιστές, όχι έφηβους κομμουνιστές του Red Alert, έχουν διατηρήσει πάντα μια αίσθηση εθνικού πατριωτισμού και έχουν κλείσει τα σύνορά τους στην ανεξέλεγκτη μετανάστευση» - από αγγλόφωνο φιλο-σοβιετικό/κομμουνιστικό φόρουμ.

ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ