Παρασκευή 11 Δεκεμβρίου 2015

Το όνειρο του Γκράμσι έχει γίνει από καιρό πραγματικότητα



Ο James Joll (1918 – 1994) ήταν ένας Βρετανός καθηγητής πανεπιστημίου και ιστορικός, που έγραψε την ιστορία του αναρχισμού και του σοσιαλισμού. Ο Joll υπήρξε οπαδός του Αντόνιο Γκράμσι, ενός ονόματος με τεράστια σημασία για την ανάπτυξη της αριστεράς στον δυτικό κόσμο, για τον οποίον έγραψε και βιβλίο (“Antonio Gramsci”, 1977).

Ο James Joll είχε εκπαιδευτεί στο Winchester College και στο New College του  Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Εκλέχτηκε μέλος του New College της Οξφόρδης. Κατείχε επίσης την θέση του προέδρου Stevenson της Διεθνούς Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου.

Ο Joll έγραψε επίσης το “The Second International 1889-1914” (Δεύτερη Διεθνής 1889-1914) και το “Intellectuals in Politics” (Διανοούμενοι στην Πολιτική).

Ο James Joll ήταν ομοφυλόφιλος και ζούσε ως ζευγάρι, μέχρι τον θάνατό του, με τον ζωγράφο και ιστορικό τέχνης John Golding.

Μπορεί να ειπωθεί ότι ο Joll ήταν ο ίδιος ένα τέλειο παράδειγμα της γκραμσιανής ελίτ. Για αρχή, όπως ο Γκράμσι, ο Joll προέτρεπε στο βιβλίο του, "την κατάληψη" τουλάχιστον τεσσάρων "οργάνων" στην Βρετανία: του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, του London School of Economics (όπως και πολυάριθμοι άλλοι μαρξιστές), του Ινστιτούτου Προηγμένων Μελετών στο Πανεπιστήμιο του Princeton, και της Βρετανικής Ακαδημίας.

Παρακάτω διάφορα αποσπάσματα από το βιβλίο του Joll για τον Γκράμσι (και κάποια σχόλια).

Ηγεμονία

«Ο μεγαλύτερος μαρξιστής συγγραφέας του εικοστού αιώνα, παραδόξως, είναι επίσης ένα από τα σημαντικότερα δείγματα ανεξαρτησίας του ανθρώπινου πνεύματος από τον υλικό περιορισμό του». - James Joll

Επειδή οι μαρξιστές τα βλέπουν όλα πάντα από την άποψη της «ταξικής σύγκρουσης», βλέπουν επίσης τα πάντα από την άποψη της «ταξικής εξουσίας». Για τους παλαιού τύπου επαναστάτες μαρξιστές, η φυσική αντίδραση σε αυτήν την «υλική πραγματικότητα» ήταν μια βίαιη επανάσταση κατά την οποία η εργατική τάξη – καθοδηγούμενη φυσικά, από μια ελίτ της μεσαίας και ανώτερης μεσαίας τάξης μαρξιστών (η «πρωτοπορία») – κατελάμβανε την εξουσία από την «καπιταλιστική άρχουσα τάξη».

Ωστόσο, την εποχή που ο Γκράμσι άρχισε να γράφει (στη δεκαετία του 1920 και στις αρχές του 1930), επιτυχείς επαναστάσεις στην Ευρώπη και την Αμερική δεν είχαν επιτευχθεί. Έτσι, ζητήθηκε μια άλλη στρατηγική.

Ο Γκράμσι ουσιαστικά παραιτήθηκε από την παλιά μαρξιστική θεολογία (ή θεωρία) ότι «οι υλικές συνθήκες» (τα "μέσα παραγωγής και ανταλλαγής") καθόριζαν αυτό που οι μαρξιστές αποκαλούν «συνείδηση» (ή ό, τι οι περισσότεροι άλλοι αποκαλούν νου) και αναγνώρισε αυτό που όλοι οι άλλοι είχαν ήδη αναγνωρίσει: ότι το μυαλό - ή η «συνείδηση» - έχει τουλάχιστον κάποια ανεξαρτησία από το υλικό περιβάλλον του. Έτσι, αντί για μια βίαιη επανάσταση στην οποία οι νέοι - και παλιοί - επαναστάτες μπορούσαν να επιδοθούν στις βίαιες φαντασιώσεις τους για τη δολοφονία των "καπιταλιστών" και κάθε είδους ανθρώπων, ο Γκράμσι συνειδητοποίησε ότι μια επανάσταση θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί χωρίς βία και εφόδους πίσω από οδοφράγματα. Επειδή το μυαλό είναι πράγματι απαλλαγμένο από το υλικό του  περιβάλλον, αυτό που οι Μαρξιστές τώρα έπρεπε να κάνουν ήταν να «καταλάβουν τα θεσμικά όργανα», δημιουργώντας έτσι μια «ηγεμονία» “επαναστατικών” ιδεών, θεωριών και αξιών.

Γράφει ο James Joll:

«.... ο Γκράμσι είδε, με έναν τρόπο που λίγοι άλλοι μαρξιστές κατάφεραν να δουν, ότι η εξουσία της μιας τάξης πάνω στην άλλη δεν εξαρτάται από την οικονομική ή την υλική δύναμη μόνο, αλλά κυρίως από το να πειστεί η εξουσιαζόμενη (τάξη) να δεχτεί το σύστημα των πεποιθήσεων της κυρίαρχης τάξης και τις κοινωνικές, πολιτιστικές και ηθικές αξίες της».

«Η ηγεμονία της (αριστεράς και λίμπεραλ- αριστεράς) πολιτικής τάξης για τον Γκράμσι σήμαινε ότι (αυτή) η τάξη είχε καταφέρει να πείσει τις άλλες τάξεις της κοινωνίας να δεχτούν τις δικές της ηθικές, πολιτικές και πολιτιστικές αξίες. Εάν η αριστερή άρχουσα τάξη μπορούσε να το πετύχει αυτό, τότε αυτό συνεπάγεται την ελάχιστη χρήση βίας, όπως συνέβη με τα επιτυχή φιλελεύθερα καθεστώτα του δέκατου ένατου αιώνα».

«... “ηγεμονία”, η οποία εξηγεί πώς μια (αριστερή) τάξη μπορεί να καθορίσει την πολιτιστική και ηθική ανωτερότητά της ανεξάρτητα από την άμεση πολιτική εξουσία της .... προτείνοντας τρόπους με τους οποίους ένα κομμουνιστικό κόμμα (ή γενικότερα αριστερές ομάδες) θα μπορούσε να ... επεκτείνει την επιρροή του και να αυξήσει την υποστήριξή του, ακόμη και χωρίς πραγματικό έλεγχο της κυβέρνησης».

«Η υλοποίηση ενός συστήματος (αριστερής) ηγεμονία, στο μέτρο που δημιουργεί ένα νέο ιδεολογικό έδαφος και καθορίζει τη μεταρρύθμιση της συνείδησης και τις μεθόδους της γνώσης ... όταν εμείς (οι Αριστεροί) καταφέρουμε να εισάγουμε μια νέα ηθική, σύμφωνα με μια νέα αντίληψη του κόσμου...».

«... η επίτευξη και διατήρηση μιας (αριστερής) ηγεμονίας είναι σε μεγάλο βαθμό θέμα εκπαίδευσης: Για να χρησιμοποιήσω τα λόγια του Γκράμσι “Κάθε σχέση της (αριστερής) ηγεμονίας είναι αναγκαστικά μια παιδαγωγική σχέση”. Ο βαθμός επιτυχίας μιας τέτοιας (αριστερής) εκπαιδευτικής διαδικασίας θα πρέπει να αποδεικνύεται από το βαθμό στον οποίο διαμορφώνεται μία νέα (αριστερή) συναίνεση ή, για να χρησιμοποιήσω την φράση του Γκράμσι, μια “συλλογική εθνική βούληση”».

Η αριστερίστικη Ελιτ και τα επαναστατικά κόμματα

Αριστεροί "διανοούμενοι" και επαναστάτες μαρξιστές θα ήταν - και εξακολουθούν να είναι - οι άνθρωποι που θα επιφέρουν την «ηγεμονία» του Gramsci. Αυτό, όπως είπαμε, θα γίνει με το να καταλάβουν τους θεσμούς - όργανα : κυρίως το εκπαιδευτικό σύστημα, τη νομοθεσία, τον Τύπο, την τηλεόραση, τις οργανώσεις «δικαιωμάτων», τις φιλανθρωπικές - «ανθρωπιστικές» οργανώσεις, ακόμα και τις εκκλησίες.

Γράφει ο Joll:

«... Ο  Γκράμσι γράφει για τους (αριστερούς) διανοούμενους με τη συνήθη έννοια, σαν την διανόηση που παρέχει την φιλοσοφία και την ιδεολογία για την (εργατική τάξη και άλλους) και οι οποίοι επιτρέπουν την (αριστερή) άρχουσα τάξη να ασκεί την ηγεμονία της με την παροχή ενός συστήματος πεποιθήσεων που έχει γίνει αποδεκτό από τους απλούς ανθρώπους, έτσι ώστε να μην αμφισβητούν τις ενέργειες των (αριστερών) εξουσιαστών τους».

«Ο ρόλος του επαναστατικού κόμματος (βλέπε: αριστερά κόμματα, αριστερές οργανώσεις, ΜΚΟ, «αντιρατσιστές», «αντιεξουσιαστές» κλπ) και οι (αριστεροί) διανοούμενοι οι οποίοι είναι οι ηγέτες τους είναι, στην πραγματικότητα, σχεδόν ο ίδιος με αυτόν της ιεροσύνης στην Καθολική Εκκλησία στην ακμή της, όταν ήταν σε θέση να διατηρήσει (σύμφωνα με τα λόγια του Γκράμσι) “την ιδεολογική ενότητα όλου του κοινωνικού μπλοκ στο οποίο η ιδεολογία χρησιμεύει για να εδραιωθεί και να ενοποιήσει”».

«.... σύμφωνα με την πολιτική σκέψη του Γκράμσι, το καθήκον ενός επαναστατικού κόμματος (βλέπε: αριστερά κόμματα, αριστερές οργανώσεις, ΜΚΟ, «αντιρατσιστές», «αντιεξουσιαστές» κλπ) είναι .... είναι η δημιουργία μιας τέτοιας ηγεμονίας, αν είναι απαραίτητο με μια αργή μεταβολή της συνείδησης των ανθρώπων κατά τη διάρκεια μιας περιόδου “παθητικής επανάστασης” ή με έναν “πόλεμο θέσεων”».

«.... οι κομμουνιστές μπορεί ίσως να ισχυρίζονται ότι βρίσκονται σε καλό δρόμο για την εγκαθίδρυση της ηγεμονίας τους με την κατάρρευση του παλαιού ηγεμονικού συστήματος. Έχουν επιτύχει να έχουν δεσπόζουσα θέση στην τοπική αυτοδιοίκηση σε πολλούς τομείς και, στο μέτρο που προσελκύουν υποστήριξη όχι μόνο από την οργανωμένη εργασία, αλλά και από πάρα πολλούς διανοούμενους και επαγγελματίες, φαίνεται να βαδίζουν προς την εγκαθίδρυση της ηγεμονίας τους σύμφωνα, σε μεγάλο βαθμό, με αυτά που είχε προτείνει ο Γκράμσι».

Ακόμα και όταν Αντόνιο Γκράμσι έγραφε (τις δεκαετίες του 1920 και του 1930), και βεβαίως, όταν ο James Joll έγραφε (μέχρι τα τέλη του 1970), ήταν σαφές ότι οι μαρξιστές τα είχαν ήδη καταφέρει πολύ καλά - τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό – με την εγκαθίδρυση της δικής τους «ηγεμονίας» στις δυτικές κοινωνίες. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με τον Joll, ακόμη και ο Γκράμσι συνειδητοποίησε ότι «ο μαρξισμός είχε αρχίσει να ασκεί τη δική του ηγεμονία μέσα στο σύστημα της παραδοσιακής κουλτούρας».

Όλα αυτά περίπου πριν από 90 χρόνια. Και από το 1960 (50 χρόνια πριν), η πορεία του αριστερισμού ήταν αμείλικτη.

Στις σύγχρονες ‘δημοκρατικές’ κοινωνίες η ‘επανάσταση’, όπως φαίνεται, είναι μόνιμη.

Όσο για την Ελλάδα, εκείνο το «πρώτη φορά Αριστερά» μοιάζει ανέκδοτο.

ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ / από εδώ

10 σχόλια:

  1. Ἂν παίζει ρόλο ὁ σεξουαλικὸς προσανατολισμός;
    Τὸ βλέπετε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. τζάμπα οι αναλύσεις. οι επιστήμονες έβγαλαν τις μηχανές, οι μηχανές φέρανε τις ανέσεις και οι ανέσεις φέρανε την αύξηση της αμαρτίας (πορνεία, μοιχεία, αθεΐα, υλισμός, κιναιδισμός, κομμουνισμός κλπ.- Ο ΤΕΛΙΚΟΣ ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΣ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΕΒΡΑΙΟΣ, ΠΟΥΣΤΗΣ, ΧΑΣΙΚΛΗΣ ΚΑΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΗΣ-). καλούμαστε να ζουμε ασκητικά, αφου δεν μπορέσαμε να σταματήσουμε την εξέλιξη της επιστήμης, στο 1600 μ. Χ. για παράδειγμα, και δεν μπορουμε να γυρίσουμε στις κλειστές αγροτοκτηνοτροφικές κοινωνίες και οικονομίες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αγαπητέ ΚΟ,
    εξαιρετικό (και) το σημερινό σας άρθρο. Η Α(χ)ριστερά έχει εισβάλει σε όλες τις κοινωνικές ομάδες, με την προβειά του δήθεν "ανθρωπισμού". Έχοντας ποντάρει στο θυμικό του κάθε αποτυχημένου (και δεν εννοώ μόνο τους loosers) και ξεπεσμένου της κοινωνίας. Προσφέροντας μια - γαργαλιστική για τα ώτα - ρομαντική θεωρία π.χ. "θα φορολογήσουμε τον πλούτο", "αξιοπρέπεια - αξιοκρατία", "κοινωνική δικαιοσύνη" κ.α.
    Αυτό που δεν έχουν καταλάβει τα "συν-τρόφια", είμαι πως: δεν έχει σημασία το αν και πώς θα καταλάβουν την εξουσία, αλλά η ίδιες οι Ιδέες τους είναι ΆΧΡΗΣΤΕΣ!!

    Υ.Γ. Αγαπητέ ΚΟ, ένα παρεμφερές θέμα είναι και η "ντεριντιανή κριτική". Δεν γνωρίζω αν το έχεις αναφέρει σε κάποια από τα προηγούμενα σου άρθρα, αν όχι μπορώ να σου στείλω προσωπικό άρθο επι του θέματος. Πιστεύω πως πρέπει να γίνει και μια νύξη στο συγκεκριμένο θέμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Φίλε μου, το μπλογκ σου είναι απλά εκπληκτικό. Φτάνει να σου πω ότι το επισκέπτομαι επι καθημερινής βάσεως. Σ' ευχαριστώ απο καρδίας για τον αγώνα σου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Συγγνώμη για το off-topic, αλλά πραγματικά είσαι πολύ μπροστά Κόκκινε Ουρανέ. Θυμάσαι το άρθρο που έγραφες πως θα ήθελες να αυτοπροδιορίζεσαι ως "πεντάχρονο" και πως φτάνει πια η "ηλικιοφοβία"? Ορίστε, νάτο.

    http://www.protothema.gr/world/article/535331/kanadas-46hronos-paratise-tin-gunaika-tou-kai-ta-paidia-tou-gia-na-zisei-san-exahrono-koritsi/

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. ΚΟ επέτρεψέ μου να σου μιλήσω σαν να σε βλέπω μπροστά μου και σαν να είμαστε φίλοι εδώ και καιρό: να σαι καλά βρε αδελφέ μες απ την καρδιά μου!!! Σε αυτό το διανοητικό-κοινωνικό χάλι που ζούμε μας ανοίγεις όσο είναι εφικτό και δυνατό τα μάτια. Την μέρα του Κυρίου δεν θα μπορούμε να ισχυριστούμε ότι δεν ξέραμε τι συμβαίνει... Σ ευχαριστώ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Πρώτη φορά αριστερά εδώ γελούν και οι πέτρες η μάλλον κλαίνε με τα αποτελέσματα.
    Εκτός και εάν όλοι οι αγωνιστές του ΕΑΜ ΕΛΛΑΣ που κατέλαβαν ΟΛΕΣ τις θέσεις εξουσίας από το 74 και ιδίως από το 80 και μετά ήταν δεξιοί!
    Για να μην πάμε πιο πίσω στον Βενιζέλο που εκθείαζε τον κομουνισμό (όλοι γνωρίζουν μόνο το ιδιώνυμο αλλά αυτό είχε σχέση μόνο με το ΚΚΕ και όχι τις κομμουνιστικές ιδέες) και τους σημερινούς απογόνους του Μητσοτάκη και λοιπούς που εμφανίζονται ως δεξιοί για να θολώνουν τα νερά!

    Μετά δε τον Β’Π.Π. όλοι νομίζουν πως κυβέρνησε η δεξιά , ξεχνώντας τον Σοφοκλή Βενιζέλο , τον Γέρο της Δημοκρατίας Παπανδρέου πατέρα του Ανδρέα και τον γνωστό σε όλους για τις σχέσεις του με το ΚΚΕ , Κωνσταντίνο Καραμανλή που το νομιμοποίησε άμα της επανόδου της δημοκρατίας.
    Τόσο δεξιές ήταν οι κυβερνήσεις από την εποχή του Εθνάρχη!
    ….
    Δευτερότοκος γιος του Ελευθερίου Βενιζέλου, γεννήθηκε στα Χανιά στις 3 Νοεμβρίου 1894. Μετά την περάτωση των γυμνασιακών του σπουδών, το 1911, εισήχθη στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων και εξήλθε με το βαθμό του ανθυπολοχαγού του Πυροβολικού. Παραιτηθείς του στρατεύματος, εξελέγη βουλευτής Χανίων στις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 1920.
    Όταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος αποχώρησε από την Ελλάδα, τον ακολούθησε στη Νίκαια της Γαλλίας. Μετά την επάνοδό του το 1922 επανήλθε στο στράτευμα και διορίσθηκε στρατιωτικός ακόλουθος στο Παρίσι, όπου παρέμεινε επί οκταετία, αποστρατευθείς με τον βαθμό του Συνταγματάρχη. Το 1936, μετά το θάνατο του Εθνάρχη, εξελέγη στη διοικούσα επιτροπή του Κόμματος των Φιλελευθέρων.
    ...

    ΠΗΓΗ: http://www.sansimera.gr/biographies/126#ixzz3u1rOjfji

    Για την ιδεολογική σχέση των liberal φιλελευθέρων με τους κομουνιστές έχετε γράψει πάμπολλα άρθρα!

    Οσον αφορά την δεξιά στην Ελλάδα το παρακάτω σχόλιο ...λεει πολλά!

    Εδώ μέχρι και ο "ακροδεξιός" Καρατζαφέρης είναι φιλοκομμουνιστής. Όποιος νομίζει ότι υπερβάλλω ή ότι λέω απλά βλακείες ορίστε:

    http://www.rizospastis.gr/story.do?id=3214295


    Μην σας ξεγελάσει η λέξη μνημόνιο, το κείμενο είναι του 2006. Είναι επίσημο κείμενο διαμαρτυρίας του ΚΚΕ για την πρόθεση της ΕΕ να ψηφίσει καταδίκη των εγκλημάτων του κομμουνισμού στην Ευρώπη (κάτι παρόμοιο τέλος πάντων). Η διαμαρτυρία συνυπογράφεται από όλους σχεδόν τους τότε ευωρβουλευτές, συμπεριλαμβανομένων Καρατζαφέρη, Σαμαρά και όλους τους άλλους της ΝΔ. Αυτά περί "δεξιάς" στην Ελλάδα...

    http://www.capital.gr/forum/thread/5423531?page=2

    Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

    Ο όρος Δεξιά στην πολιτική, σήμερα, αναφέρεται στις πολιτικές που προωθούν την ιδέα της συντήρησης. Η ιδεολογία της δεξιάς ασπάζεται την προάσπιση των θρησκειών και των εθνικών παραδόσεων, γιατί αποτελούν, κατ' αυτή, αναπόσπαστο στοιχείο κάθε κοινωνίας, απαραίτητο για την μετεξέλιξη και τη διαρκή πρόοδό της.
    Ο όρος αναφέρεται κυρίως σε αντιλήψεις και θέσεις που μπορούν να χαρακτηριστούν ως συντηρητικές, με την πολιτική έννοια του όρου, που αφορούν δηλαδή τη διαφύλαξη της ιστορικής εθνικής κληρονομιάς και της θρησκείας, σφυρηλατώντας την αυθόρμητη τάξη κάθε κοινωνίας. Ανάλογα με την εποχή και τα συμφραζόμενα ωστόσο ο όρος υπόκειται σε διαφορετικές ερμηνείες: ως δεξιοί χαρακτηρίζονται στη σύγχρονη εποχή του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού, οι οπαδοί της ελεύθερης αγοράς στην οικονομία.
    Σήμερα, μερικές ακραίες οικονομικές δεξιές πολιτικές, όπως ο νεοφιλελευθερισμός,…

    Έχουν αλλάξει όλους τους όρους και έπεται και συνέχεια!
    Όποιος υποστηρίζει όσα υποστήριζε η δεξιά ιδεολογία απλώς σήμερα τον ονομάζουν φασίστα, και τους νεοφιλελε ...δεξιούς!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. μπράβο σπουδαίο άρθρο και ιδεολογική εργαλειοθήκη θα έλεγα ..... πολύ ποιο αναλυτικό απο άλλο που δημοσιεύσατε παλαιότερα, σχετικά με τον ¨πολιτιστικό μαρξισμό¨, του οποίου προπάτορας ήταν αυτός ο Ιταλός ..... μπράβο διότι αποδομήσατε τις ανυπόστατες και αβάσιμες παραδοχές, ενός θεωρητικού της κοινωνικής αλλά και ανθρώπινης μεταστροφής, μέσω υπόγειων μεθόδων υπονόμευσης, χρησιμοποιώντας κάποιον τυφλό (και ανώμαλο) μεταγενέστερο απολογητή του πονηρού Γκράμση ..... μπράβο στην ομάδα του Κ.Ο. .......

    GEODETIS ....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Η ΔΙΑΡΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΤΡΟΤΣΚΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΡΒΟΥΣ ΠΕΤΥΧΕ ΤΕΛΙΚΑ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Σχόλια που ΔΕΝ δημοσιεύονται: όσα δεν έχουν σχέση με το θέμα της ανάρτησης, όσα αποβλέπουν σε διαφήμιση, όσα είναι γραμμένα σε greeklish, όσα εκθέτουν προσωπικά δεδομένα, όσα είναι γεμάτα μίσος για λαούς ή κοινωνικές ομάδες, όσα είναι κακόβουλα, όσα είναι υβριστικά, όσα έχουν εριστική διάθεση και όσα είναι εντελώς βλακώδη (plus: σεντόνια, τρολιές & μπαρούφες). Με "ανώνυμους" δεν ανοίγουμε κουβέντα. Εάν αργεί η δημοσίευση ενός σχολίου, κάντε υπομονή. Αν περάσει πολύς καιρός, μάλλον θα το έχει φάει η μαρμάγκα.