“If I leave here tomorrow, would you still remember me?...”

Αυτοί είναι οι πρώτοι στίχοι του τραγουδιού “Free Bird”, ενός «ύμνου» της ροκ που τραγούδησαν οι Lynyrd Skynyrd, το θρυλικό southern rock συγκρότημα, που την ξέφρενη πορεία του προς την δόξα ανέκοψε ένα τραγικό αεροπορικό ατύχημα που έγινε σαν χθες, στις 20 Οκτωβρίου 1977. 

Από την συντριβή του αεροσκάφους στο Greenville της Νότιας Καρολίνας, πέθανε η μορφή του συγκροτήματος ο τραγουδιστής Ronnie Van Zant, ο κιθαρίστας Steve Gaines και η Cassie Gaines (αδερφή του Steve). Την ζωή τους έχασαν και ο πιλότος, ο συγκυβερνήτης κι ένα μέλος του προσωπικού. Τα άλλα μέλη του συγκροτήματος, ο Allen Collins, ο Leon Wilkeson, ο Gary Rossington (μοναδικός επιζών του αυθεντικού συγκροτήματος) και η Leslie Hawkins τραυματίστηκαν σοβαρά.   

Μια μεγαλειώδης εκτέλεση του “Free Bird” που δείχνει το μεγαλείο των Skynyrd και τον αντίκτυπο που είχε το όνομά τους εκείνη την εποχή, είναι από την συναυλία στο Oakland Alameda Coliseum, ένα ηλιόλουστο Σάββατο του Ιουλίου του 1977, δύο ημέρες πριν από την Ημέρα της Ανεξαρτησίας, την εθνική εορτή των Αμερικάνων.

Οι Skynyrd ήταν ένα από τα ονόματα που θα έπαιζαν στις συναυλίες ‘Day on the Green’ (που διοργάνωνε από το 1973 μέχρι το 1990 ο εβραϊκής καταγωγής ατζέντης της ροκ, Bill Graham). Οι συναυλίες αποτελούν μέρος της ιστορίας της rock.

Η συναυλία της 2ας Ιουλίου 1977 περιλάμβανε εκτός από τους Lynyrd Skynyrd, τον Peter Frampton, τον Santana και τους Outlaws. Η παράσταση ξεκίνησε στις 11 π.μ.. Οι πύλες είχαν ανοίξει από τις 9 π.μ. Τα εισιτήρια κόστιζαν μόνο 11 δολάρια.

Ευτυχώς, ένα επαγγελματικό κινηματογραφικό συνεργείο κατέγραψε τους Skynyrd, και είμαστε ευτυχείς που μπορούμε σήμερα και βλέπουμε αυτά τα βίντεο και καταλαβαίνουμε τι πάει να πει κανονική μουσική και γνήσιο ροκ ξεφάντωμα. Το όλο βίντεο είναι ένα βλέμμα σε μια εποχή που έχει περάσει και έχει αφήσει την θέση της σε ένα τεράστιο τίποτα αμπαλαρισμένο με μπόλικη πολιτική ορθότητα. Στο βίντεο βλέπουμε καταρχάς μία τεραστίων διαστάσεων σημαία του Νότου, (προφανώς κατά παραγγελία των Skynyrd, καθώς ήταν το σήμα κατατεθέν τους), μια σημαία που δεν «πρόσβαλε» κανέναν, ούτε ενόχλησε κανένα, συμπεριλαμβανομένων και των ελάχιστων μαύρων που ήταν εκεί. Σημειώστε ότι η συναυλία έγινε στην Καλιφόρνια, την πατρίδα των λίμπεραλ. Η πανούκλα της πολιτικής ορθότητας ήταν ακόμα μακριά. Ο κόσμος μπορούσε ακόμα να αναπνεύσει ελεύθερα. Στο βίντεο βλέπουμε μια θάλασσα από νεαρόκοσμο με τις πρώτες σειρές να κυριαρχούν χαρούμενα νεαρά λευκά κορίτσια (χωρίς τατουάζ!) με μερικά από αυτά να βρίσκονται στους ώμους του φίλου τους. Κάποια από αυτά θα είναι τώρα γιαγιάδες.

Ο Van Zant εμφανίζεται με ένα t-shirt που είχε τον Neil Young, και πρώτα τραγουδάει το "Sweet Home Alabama" - το τραγούδι - απάντηση στο "Southern Man" και το "Αlabama" του Young, που παρουσίαζαν αρνητικά το Νότο.

Και μετά έρχεται το επικό "Freebird".

Το τραγούδι ξεκινά, όπως πάντα, με τον Billy Powell, να δίνει την γλυκιά μελωδία χτυπώντας αριστοτεχνικά τα πλήκτρα στο λευκό του πιάνο. Ένα κουτί μπύρας Budweiser βρίσκεται σε κοντινή απόσταση.

Μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα, οι οπαδοί συνειδητοποιούν ποιο τραγούδι έρχεται και ξεσπούν σε κραυγές και τσιριχτά.

Ο Gary Rossington αρχίζει σε δευτερόλεπτα το πρώτο σόλο κιθάρας του τραγουδιού. Η γιορτή έχει αρχίσει.

Στο 1:09, ο Ronnie Van Zant παίρνει το μικρόφωνο και τραγουδάει τους στίχους:

'If I leave here tomorrow

Would you still remember me?'

Ενώ το τραγούδι πιστώνεται στον Van Zant, αυτές οι συγκεκριμένες λέξεις προήλθαν από τον κιθαρίστα Allen Collins, που έγραψε τις αρχικές χορδές του τραγουδιού. Οι λέξεις αυτές είχαν ειπωθεί από την τότε φίλη του Collins, την Kathy, κατά τη διάρκεια ενός καυγά που είχε το ζευγάρι.

Το τραγούδι στη συνέχεια γίνεται μια εξήγηση που δίνει ένας άντρας στην φίλη του για το ότι δεν είναι έτοιμος να δεσμευτεί μαζί της. Εκείνος γεννήθηκε για να πετά ελεύθερος σαν πουλί:

'For I must be travelin' on now

There's too many places I got to see

If I stay here with you, girl,

Things just couldn't be the same'

Μέχρι εκεί το τραγούδι μοιάζει με μια μελαγχολική μπαλάντα χωρισμού. Και λίγο βαρετή μπορεί να την έλεγες. 

Αλλά μετά το 2ο λεπτό το ύφος αρχίζει να αλλάζει καθώς ο Van Zant τραγουδά:

'Cause I'm as free as a bird now

And this bird you cannot change

Oh oh oh oh oh oh oh oh

And this bird you cannot change

And this bird you cannot change

Lord knows, I can't change'

Το τραγούδι συνεχίζει πάλι ως slow και γλυκαίνει ακόμα πιο πολύ καθώς ο Powell παίζει πιάνο.

Μετά έρχεται πάλι ο Van Zant να πει ότι πρόκειται να φύγει για πάντα:

'Bye and bye, baby, it's been sweet love'

Though this feelin' I can't change

Please don't take it so badly

'Cause Lord knows, I'm to blame

And if I stay here with you girl

Things just couldn't even be the same

'Cause I'm as free as a bird now

And this bird you cannot change

Oh oh oh oh oh oh

And the bird you cannot change

And this bird you cannot change

Lord knows, I can't change

Lord help me, I can't change

Lord I can't change

Won't you fly high free bird yeah...

Εκεί ακριβώς στο 6:10, στον τελευταίο στίχο, όλα αλλάζουν και η μελαγχολική μπαλάντα μετατρέπεται σε ένα rock κεραυνό με μια σειρά ατελείωτων σόλο κιθάρας – κάποιος πατάει ένα κουμπί και το πλήθος των 100.000 νεαρών οπαδών αρχίζει το ντελίριο.

Ο Van Zant σταματάει να τραγουδάει και μοιάζει να αποσύρεται, ο Allen Collins αρχίζει να «ασελγεί» στην ηλεκτρική του Gibson Explorer κιθάρα που είχε αγοράσει από τον Eric Clapton, σολάροντας επί ένα πεντάλεπτο, ο Gary Rossington τον συνοδεύει στην κιθάρα, ο Powell προσθέτει ρυθμό στο πιάνο του και σύντομα το κοινό θα έρθει αντιμέτωπο με το σόλο τριπλής κιθάρας που έκανε το «Free Bird» να βρει μια περιώνυμη θέση στο πάνθεον της ιστορίας των rock.

Το κοινό επιδίδεται σε μια Southern rock έκσταση. Για λίγο η κάμερα πιάνει έναν τύπο μέσα στο πλήθος να φιλάει την κοπέλα του. Σαφώς, ξέρει ότι ζουν μια κλασική ροκ στιγμή.

Ήταν μια θριαμβευτική παράσταση. Αλλά πολύ σύντομα ακολούθησε η τραγωδία.

Στις 20 Οκτωβρίου 1977, μόλις 3½ μήνες μετά τη συναυλία του Όκλαντ, το ναυλωμένο αεροπλάνο της μπάντας συνετρίβη σε δάσος του Μισισιπή, αφού είχε μείνει από καύσιμα. Ο Ronnie Van Zant, ο Steve Gaines, η Cassie Gaines (αδελφή του Steve), ο βοηθός manager και οι δύο πιλότοι πέθαναν και 20 άλλοι επιβάτες τραυματίστηκαν, μερικοί σοβαρά.

Ο Allen Collins υπέστη σοβαρές βλάβες, αλλά επέζησε, και τρία χρόνια αργότερα παντρεύτηκε τη φίλη, τα λόγια της οποίας κατά τη διάρκεια ενός καυγά ήταν η έμπνευση για τους στίχους του "Free Bird".

Μετά από λίγους μήνες, η Kathy Collins πέθανε από αιμορραγία.

Το 1986, ο Allen Collins ενεπλάκη σε ένα τροχαίο ατύχημα που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο της φίλης του ενώ ο ίδιος έμεινε παράλυτος από τη μέση και κάτω. Πέθανε τέσσερα χρόνια αργότερα από πνευμονία που σχετιζόταν με την παράλυσή του.

Αν και το 1987, 10 χρόνια μετά το ατύχημα, ξεκίνησε μια προσπάθεια να ξαναστηθεί το συγκρότημα και σήμερα με επικεφαλής τον αδελφό του Ronnie, τον Johnny Van Zant και μόνο παλαιό μέλος πλέον τον Rossington, συνεχίζουν να περιοδεύουν (αν και έχουν κρύψει την σημαία προσκυνώντας την πολιτική ορθότητα), ήρθαν μάλιστα στην Αθήνα το 2012 για μία και μοναδική συναυλία και να παίζουν - καλό στα αλήθεια - southern rock, ωστόσο οι διαφορές είναι μεγάλες. Ποτέ δεν θα υπάρξουν άλλοι Lynyrd Skynyrd. Οι αυθεντικοί, που προκαλούσαν σεισμό με τις εμφανίσεις τους και ανέμιζαν παντού τη Νότια σημαία με καμάρι, έφυγαν βιαστικά 

Όπως λέει και ένα άλλο τραγούδι τους,

“Tuesday's gone with the wind…”

Διάβασε:

- 20/10/1977:A Tribute to Lynyrd Skynyrd

- JoJo Billingsley: Το κορίτσι των Lynyrd Skynyrd, τώρα τραγουδάει με τους αγγέλους

- Οι Lynyrd Skynyrd και η υπεράσπιση του Αμερικάνικου Νότου

- “And don't forget son, there is someone up above...”

ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ