Πως ο Κόκκινος Στρατός «ελευθέρωσε» την Πολωνία

Πρωτότυπος τίτλος: "Ο τρόμος του Κόκκινου Στρατού και της  NKVD στα πολωνικά εδάφη μεταξύ 1944-1945"

Του MIROSŁAW GOLON (Przystanek Historia) / ΚΟ

[Με αφορμή το παρακάτω πανό που ανέβηκε στον αγώνα Ομόνοιας - Λέγκια Βαρσοβίας, περί "απελευθέρωσης" της Βαρσοβίας από τον Κόκκινο Στρατό] 

Οι νίκες του Κόκκινου Στρατού τερμάτισαν τη γερμανική κατοχή της Πολωνίας που έφερε εκατομμύρια θύματα. Ωστόσο, ο ίδιος Στρατός που είχε στις δομές του την NKVD (Λαϊκή Επιτροπή Εσωτερικών Υποθέσεων) και την SMERSH (στρατιωτική αντικατασκοπεία), δεν επανέφερε τη χαμένη ανεξαρτησία ούτε παρείχε ασφάλεια στους πολίτες της χώρας.

Η Πολωνία έγινε θύμα των επεκτατικών επιθυμιών της Μόσχας που χαρακτηρίστηκαν από μαζική καταστολή. Αν και αυτή τη φορά, ο Στάλιν, σε αντίθεση με το 1939, έπαιρνε τον έλεγχο ολόκληρης της Πολωνίας. Το δορυφορικό μοντέλο της εξάρτησης δεν θα ήταν δυνατό χωρίς την ολοκληρωτική εξόντωση του πολωνικού υπόγειου κράτους.

       

Ως κατακτητής και εχθρός

Ο Κόκκινος Στρατός διέσχισε τα πολωνικά σύνορα κοντά στο Sarny στις 3 Ιανουαρίου 1944. Δεν έδρασε ως σύμμαχος, αλλά μάλλον ως κατακτητής και εχθρός. Ο Εσωτερικός (ή Εγχώριος) Στρατός (Armia Krajowa), δηλαδή η πολωνική εθνική αντίσταση, είτε πολεμήθηκε από τον στρατό εισβολής, είτε από την NKVD (πρόδρομος της KGB) είτε από τους κόκκινους αντάρτες. Ωστόσο, οι δομές του Εσωτερικού Στρατού (που κάποιες φορές είχαν πολεμήσει μαζί με τον Κόκκινο Στρατό τους Γερμανούς), ήταν ισχυρές. Αμέσως άρχισε η καταστολή. Ο Διοικητής του Εσωτερικού Στρατού, συνταγματάρχης Aleksander Krzyżanowski συνελήφθη από την NKVD στις 17/07/1944 και οδηγήθηκε σε γκουλάγκ, αφέθηκε ελεύθερος μετά από 3 χρόνια, συνελήφθη εκ νέου και οδηγήθηκε στην φυλακή της οδού Rakowiecka, την χειρότερη σταλινική δομή βασανιστηρίων στην Πολωνία, όπου βασανίστηκε μέχρι θανάτου. 

Ένα άλλο σύμβολο της επιχείρησης «Πύλη της Αυγής» ήταν ο συνταγματάρχης Maciej Kalenkiewicz. Τον Αύγουστο του 1944, έδωσε μια ηρωική μάχη στο Surkonty, όπου η NKVD σκότωσε ή εξολόθρευσε περισσότερους από 50 στρατιώτες του. Υπήρχαν πολλές μάχες όπως αυτή, και κύριος στόχος τους ήταν η υπεράσπιση του καταπιεσμένου πληθυσμού.

Στις 31/12/1944, στην πόλη Lviv που ανακαταλήφθηκε μαζί, η NKVD άρχισε τις μαζικές συλλήψεις των Πολωνών ηγετών, συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής διοικητή, συνταγματάρχη Władysław Filipkowski. Αυτό που συνέβη στα εδάφη που κατέλαβε η ΕΣΣΔ δεν ήταν τίποτα λιγότερο από μια σφαγή. Οι Σοβιετικοί χρησιμοποίησαν τεράστιες αριθμητικά δυνάμεις στρατιωτών και αστυνομικών για να καθυποτάξουν τον λαό.

Αρκετά εκατομμύρια άμαχοι βρέθηκαν σε μια δραματική κατάσταση υπό την κυριαρχία της ΕΣΣΔ. Ο τρόμος της πολιτικής αστυνομίας, οι τρομερές συνθήκες διαβίωσης και οι αντιπολωνικές ενέργειες τόσο στον πολιτικό όσο και στον πολιτιστικό τομέα, συχνά τους ανάγκαζαν να φύγουν. Η αλλαγή των συνόρων δεν έγινε επειδή το ήθελαν οι πολίτες, αλλά λόγω της αδίστακτης στρατιωτικής δύναμης.

Το καλοκαίρι του 1944, ο Κόκκινος Στρατός εισήλθε στο τμήμα των εδαφών που επρόκειτο να συμπεριληφθούν στη «νέα Πολωνία», που θα ήταν εξαρτώμενη από την ΕΣΣΔ. Οι ντόπιοι κομμουνιστές που επρόκειτο να κυβερνήσουν, είχαν ελάχιστη υποστήριξη, έτσι ξεκίνησαν επιχειρήσεις καταστροφής των αντιφρονούντων. Η NKVD οργάνωσε ένα δίκτυο φυλακών όπου χιλιάδες Πολωνοί έχασαν τη ζωή τους, στο Λούμπλιν και στο Ρζέσζοφ, καθώς και σε άλλα μέρη όπως το Nowiny και το Majdanek. Οι επιχειρησιακές ομάδες της NKVD, μόνες τους ή με το Γραφείο Ασφαλείας, τρομοκρατούσαν τον πολωνικό πληθυσμό με δολοφονίες και βασανιστήρια. Η δολοφονία μερικές φορές γινόταν σε μαζική κλίμακα, όπως στο στρατόπεδο της NKVD στα δάση Krzesimowo και Głogowskie (Turza κοντά στο Rzeszów).

Οι καταστολές του Εσωτερικού Στρατού το καλοκαίρι του 1944 κατέστησαν αδύνατη για πολλά στρατεύματα να υποστηρίξουν την Εξέγερση της Βαρσοβίας. Τον Οκτώβριο, αμέσως μετά την πτώση της, οι Σοβιετικοί επέκτειναν  τον τρόμο. Όχι μόνο τα στελέχη των αξιωματικών αλλά και οι περισσότεροι από αυτούς που είχαν οποιεσδήποτε σχέσεις με τον Εσωτερικό Στρατό κυνηγήθηκαν. Ωστόσο, η αντίσταση των Πολωνών δεν ήταν εύκολο να καμφθεί. Για την ενίσχυση των δυνάμεων καταστολής, το ενισχύθηκε η NKVD και η SMERSH με αρκετές δεκάδες χιλιάδες αξιωματικούς, που δρούσαν κοντά στα μέτωπα, χρησιμοποιήθηκαν επίσης στρατιωτικές μονάδες από τη Λευκορωσία και την Ουκρανία. Με αυτές τις δυνάμεις η περιοχή του Białystok έπεσε στα χέρια των Κόκκινων και σχεδόν 3 χιλιάδες Πολωνοί οδηγήθηκαν στα γκουλάγκ δια της βίας τον Νοέμβριο του 1944.

                       

Μια από τις πιο σημαντικές συνέπειες της κατάληψης των πολωνικών εδαφών από τους Ρώσους ήταν η μετατροπή του μοντέλου εξουσίας σε σοβιετικό, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής αστυνομίας. Από την αρχή, το Γραφείο Ασφαλείας στρατολόγησε τα στελέχη που εκπαιδεύτηκαν από την NKVD. Ήταν ένα από τα μεγαλύτερα σοβιετικά εγκλήματα. Τέτοιοι θεσμοί δεν θα έπαιρναν ζωή αν δεν υπήρχε ο Κόκκινος Στρατός και η NKVD. Οι εγκαταστάσεις του Γραφείου Ασφαλείας ήταν τυπικοί θάλαμοι βασανιστηρίων. Χιλιάδες Πολωνοί έχασαν τη ζωή τους εκεί ή εξαιτίας τους, αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες έπαθαν μόνιμες βλάβες στην υγεία τους και εκατομμύρια έχασαν την ελευθερία και το αίσθημα ασφάλειας. Ο συνολικός αριθμός των συλλήψεων που πραγματοποιήθηκαν από την NKVD και τους τοπικούς σχηματισμούς καταστολής, κυρίως το Γραφείο Ασφαλείας, στην περιοχή Λούμπλιν της Πολωνίας από τον Οκτώβριο του 1944 έως το τέλος του έτους ήταν 13 χιλιάδες.

Η επίθεση του Ιανουαρίου του 1945 οδήγησε στην κατάληψη όλων των εδαφών της Δεύτερης Δημοκρατίας της Πολωνίας σε τρεις μήνες. Οι σοβιετικοί οργάνωσαν επιχειρήσεις καταστολής όσων είχαν αποφασίσει ότι ήταν «εχθροί», απήγαγαν εκατοντάδες χιλιάδες αμάχους, συμπεριλαμβανομένων πολλών Πολωνών και τους οδήγησαν στα γκουλάγκ. Οι αξιωματούχοι της NKVD ήταν επίσης υπεύθυνοι για κλοπές και την πλήρη οικονομική εκμετάλλευση των καταληφθέντων εδαφών.

Ο συνολικός αριθμός των συλλήψεων που πραγματοποιήθηκαν από τους σοβιετικούς στα πολωνικά εδάφη έφτασε στα 215 χιλιάδες άτομα, από τα οποία 138 χιλιάδες ήταν υποτιθέμενα Γερμανοί, ενώ Πολωνοί σχεδόν 39 χιλιάδες. Η NKVD είχε την τάση να αναγνωρίζει την αλλαγή ιθαγένειας που επιβλήθηκε από τους Γερμανούς.

          

Δύο ονόματα απεικονίζουν την εικόνα του κομμουνιστικού τρόμου. Ο στρατηγός August Emil Fieldorf (φώτο), πολύ διακεκριμένος Αρχηγός Διοικήσεως στον Εσωτερικό Στρατό Εσωτερικών, συνελήφθη στις 7/03/1945 από την NKVD, μεταφέρθηκε στα Ουράλια Όρη, εξαιρετικά εξουθενωμένος, επέστρεψε στην Πολωνία το 1947 και μετά από μια δίκη παρωδία, εκτελέστηκε στη φυλακή Rakowiecka το 1953.

Ένα άλλο σύμβολο είναι ο τελευταίος Διοικητής του Εσωτερικού Στρατού και της οργάνωσης «NIE», στρατηγός Leopold Okulicki. Συνελήφθη στις 27/03/1945 στο Pruszków και μετά από δίκη παρωδία, που ενορχηστρώθηκε από τον Στάλιν στη Μόσχα, καταδικάστηκε σε 10 χρόνια φυλάκιση. Δολοφονήθηκε στην φυλακή στις 24/12/1946.

             

Ανάμεσα στα εγκλήματα του Κόκκινου Στρατού μια ιδιαίτερη θέση έχει η λεγόμενη «Augustów Roundup». Τον Ιούλιο του 1945, στις περιοχές Augustów και Suwałki, δολοφονήθηκαν 600 άτομα, κατηγορούμενοι ότι ήταν μέλη του Εσωτερικού Στρατού. Η γενοκτονική επιχείρηση διεξήχθη από τις δυνάμεις του 3ου Λευκορωσικού Μετώπου. Οι τόποι ταφής δεν έχουν αποκαλυφθεί από τη Ρωσία μέχρι σήμερα.

Οι Σοβιετικοί ήταν επίσης υπεύθυνοι για χιλιάδες δολοφονίες που διαπράχθηκαν σε μεμονωμένους Πολωνούς ή σε μικρές ομάδες. Για παράδειγμα, τον Νοέμβριο του 1945 στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού δολοφόνησαν τον Roman Dziemieszkiewicz, Διοικητή των Εθνικών Ενόπλων Δυνάμεων στην περιοχή Ciechanów. Ο μικρότερος αδερφός του Mieczysław, με κωδικό όνομα "Rój", για περισσότερα από πέντε χρόνια αργότερα πολέμησε ενάντια στην κομμουνιστική τρομοκρατία.

         

Μέχρι σήμερα, το μέγεθος των σοβιετικών εγκλημάτων μεταξύ 1944-1945 δεν έχει καθοριστεί επακριβώς. Το σίγουρο είναι το γεγονός ότι υπήρξαν χιλιάδες θύματα. Πολωνοί δολοφονούνταν μόνο και μόνο επειδή διαμαρτύρονταν για τις ληστείες, ή υπερασπίζονταν τραυματισμένους πολίτες και βιασμένες γυναίκες. Αυτά τα θύματα κρύφτηκαν από τους κομμουνιστές για χρόνια και απαγορευόταν κάθε αναφορά τους.

Εκτός από την πολιτική καταστολή, η Πολωνία αποτέλεσε αντικείμενο οικονομικής εκμετάλλευσης το 1945. Ήρθε με τη μορφή της μετεγκατάστασης πολιτών και του εξαναγκασμού τους να εργαστούν και επίσης μια μαζική κλοπή περιουσίας.

Η εισβολή πολλών εκατομμυρίων στρατιωτών του Κόκκινου Στρατού είχε και άλλες συνέπειες. Πρώτα και κύρια, ήταν η μαζική κλοπή ιδιωτικής και δημόσιας περιουσίας, αλλά και η κοινή, αλόγιστη καταστροφή κτιρίων και του εξοπλισμού τους και, επίσης, ο φρικτός μαζικός βιασμός γυναικών. Στην κοινή μνήμη, η εικόνα αυτών των αμέτρητων αδικημάτων παρέμεινε ισχυρή, παρόλο που είχε κρυφτεί. Ωστόσο, ο αριθμός των αναφορών αυτοπτών μαρτύρων και άλλου υλικού σχετικά με αυτό το θέμα είναι μεγάλος για να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι οι εγκληματικές συμπεριφορές των στρατιωτών του Κόκκινου Στρατού δεν ήταν οι εξαιρέσεις, αλλά ο κανόνας.        

ΚΟ / πηγή