Η "πρέσβειρα στα αστέρια" και η Μ. Παρασκευή

Καμία άλλη φωνή δεν μπορεί να συνδεθεί πιο πολύ με την Μεγάλη Εβδομάδα, από την ΦΩΝΗ της θρυλικής Λιβανέζας τραγουδίστριας Fairuz.

Ίσως να ακούγεται υπερβολικό, αλλά όποιος την έχει ακούσει, έστω και μία φορά, να ψέλνει τους ύμνους της Μεγάλης Παρασκευής, η ερμηνεία αυτή θα μείνει χαραγμένη στην καρδιά του και δύσκολα θα μπορέσει να αγγιχτεί από κάποιον άλλο ερμηνευτή ή ερμηνεύτρια...

Η Fairuz (στα αραβικά : فيروز, σημαίνει "turquoise" - τυρκουάζ πετράδι) είναι πασίγνωστη όχι μόνο στον αραβικό κόσμο, αλλά και έξω από αυτόν. Πολλοί την λένε "ντίβα του αραβικού κόσμου".

Στον Λίβανο έχει μείνει γνωστή ως «η πρέσβειρα μας στα αστέρια»!

Γεννήθηκε ως Nouhad Haddad σε μία Μαρωνίτικη χριστιανική οικογένεια, στην πόλη Jabal Al Arz.

Ο πατέρας της, ο Γουάντι Χαντάντ ήταν Ασσύριος (Ορθόδοξος) και γεννήθηκε στην Ασσυριακή πόλη Μαρδίν της Μικράς Ασίας, αλλά οι Ασσύριοι εκδιώχθηκαν από τις Οθωμανικές-κεμαλικές εθνικές ένοπλες δυνάμεις, και ο πατέρας της Φεϊρουζ εγκατεστάθηκε στο Λίβανο.

Εκεί παντρεύτηκε τη Λίσα Ελ Μπουστάνι τη μητέρα της Φεϊρουζ που ήταν Λιβανέζα Μαρωνίτισα.

Το ταλέντο της Nouhad, αμέσως έγινε γνωστό και σύντομα άρχισε να τραγουδάει εθνικά τραγούδια από το λιβανέζικο ραδιόφωνο.

Ο Λιβανέζος μουσικός Halim Al-Rumi, ήταν αυτός που της έδωσε το όνομα Fairuz.

Αργότερα η Fairuz ξεκίνησε την επιτυχημένη συνεργασία της με τους αδελφούς Rahbani, (Assy και Mansour Rahbani).

Με τον Assy η Fairuz παντρεύτηκε το 1954 σε ηλικία 19 ετών. Μετά τον γάμο της με τον Assy, προσχώρησε στην Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία, στην οποία ανήκε ο σύζυγός της.

(ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι Έλληνες Ορθόδοξοι Χριστιανοί στο Λίβανο αποτελούν μόνο το 5% του συνολικού πληθυσμού της χώρας.

Ο όρος Έλληνες Ορθόδοξοι πρέπει να είναι σαφής: προσδιορίζει όχι Έλληνες αλλά Λιβανέζους στην υπηκοότητα, και Άραβες στην εθνότητα,που όμως ανήκουν στην Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία και είναι κάτω από το Ελληνικό Ορθόδοξο Πατριαρχείο της Αντιοχείας που τώρα εδρεύει στην Δαμασκό.

Αν και μικροσκοπική θρησκευτική μειονότητα, οι Λιβανέζοι Έλληνες Ορθόδοξοι, καυχιόνται να έχουν το μόνο Ελληνικό Ορθόδοξο Πανεπιστήμιο στον κόσμο,που ούτε η Ελλάδα με 98% Ορθόδοξο πληθυσμό δεν έχει. Παραλλήλως λειτουργεί η Μπελεμέντειος Ορθόδοξος Θεολογική Σχολή, της οποίας οι σπουδαστές προέρχονται από τον Λίβανο, την Συρία και άλλες Αραβόφωνες χώρες. Η εκμάθηση της Αρχαίας και Νέας Ελληνικής είναι υποχρεωτική, πολλοί δε καθηγητές είναι από την Ελλάδα. Ζουν κυρίως στην περιοχή της Κούρας στο βόρειο Λίβανο).

Σύντομα η Fairuz και αδελφοί Rahbani, άρχισαν να δέχονται προσκλήσεις για να τραγουδήσουν από πολλές αραβικές χώρες.

Η Fairuz τραγούδησε πολλά εθνικά τραγούδια όχι μόνο για τον Λίβανο, αλλά και για την Παλαιστίνη και την Συρία.

Το 1961, ο δήμαρχος της Ιερουσαλήμ, παραδίδει το χρυσό κλειδί της πόλης, σ’ αυτή την χριστιανή Λιβανέζα με αραβική ψυχή, ως αναγνώριση για τους αγώνες της με το τραγούδι της και τη ζωή της, για το όνειρο της ειρηνικής συνύπαρξης λαών και εθνοτήτων.

Το1969, με εντολή της κυβέρνησης, ξεκίνησε μποϋκοτάζ των δίσκων της γιατί αρνήθηκε να τραγουδήσει προς τιμή του Αλγερινού προέδρου Howari Boumedianne.

Η Fairuz επίσης ξεκίνησε και μία καριέρα στο κινηματογράφο στην δεκαετία του ΄ 60. Μία από τις ταινίες, στο «Safarbarlek», που αναφερόταν στην Οθωμανική κατοχή του Λιβάνου, είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθούν εντάσεις με την Τουρκία.

Το1971, η Fairuz και οι αδελφοί Rahbani πραγματοποίησαν μία πετυχημένη περιοδεία στις ΗΠΑ.

Αργότερα επισκέφτηκαν Το Λονδίνο το Παρίσι και άλλες χώρες

Στις 7 Ιουλίου 2007 παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό δίνοντας μία και μοναδική Συναυλία στην Αθήνα, στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού.

Ασύγκριτη είναι η ερμηνεία της στους Ύμνους της Μεγάλης Παρασκευής.

Στις αρχές της δεκαετίας του ' 60 η Fairuz άρχισε να ψέλνει στην Ορθόδoξη Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο προάστιο που έμενε, το Antelias (που είναι παράφραση της λέξης Άγιος Ηλίας).

Η ερμηνεία της ήταν καταπληκτική!

Ντυμένη στα μαύρα, με μαύρο μαντήλι στο κεφάλι (το μαντήλι στις γυναίκες αποτελεί πρωτοχριστιανική παράδοση που κρατάνε ακόμα πολλές ορθόδοξες - αλλά και καθολικές - χριστιανές στις Αραβικές χώρες) και μαύρα γυαλιά για να κρύβει τα δάκρυά της, έψαλε με τους συντοπίτες της τα πάθη του Εσταυρωμένου και Αναστημένου Ιησού!

Από τότε έμεινε "έθιμο" να ψέλνει κάθε χρόνο σε μία Εκκλησία.

To 1962 κυκλοφόρησε και ο καταπληκτικός δίσκος με τους " Ύμνους της Μεγάλης Παρασκευής" (Good Friday Eastern Sacred Songs) , όπου ψέλνει και το "Η Ζωή εν τάφω" και το "Χριστός Ανέστη" στα Ελληνικά!

Κάθε περιγραφή αδικεί την θεσπέσια ερμηνεία της!

Τα τραγούδια (δηλαδή ΥΜΝΟΙ) αυτού του δίσκου (αν δεν το έχετε βρείτε τον!) είναι:

1. Ana al-Um al-Hazina 2. Turuq Urushaleem 3. Ya Sh'abi Wa Sahbi,Qamat Mariam 4. Wa Habibi 5. El Yom 'Ulliqa 'Ala Khashaba 6. Ya Yasu' El Hayat Nu'athimuka 7. Kamel El Ajyal,Estaniri 8. El Massih Qam

Το 1993 προσέφυγε στα δικαστήρια, ζητώντας αποζημίωση 2.5 εκατομμύρια δολάρια από την Madonna, η οποία στο τραγούδι της "Erotica", είχε βάλει ένα μέρος του παραδοσιακού αραβικού χριστιανικού ύμνου για την Μεγάλη Εβδομάδα, (το El Yom 'Ulliqa) που τραγουδούσε η Fairuz, με τρόπο που το γελειοποιούσε.

Πάνω από τα λόγια του ύμνου που λένε "σήμερον κρεμάται επί ξύλου", η Madonna, έβαλε την φωνή της να λέει 'All over me' (...), όλο δε το τραγούδι (όπως και ο δίσκος) μίλαγε για το διαστροφικό sex .

Το δικαστήριο δικαίωσε την Fairuz. (Πάνω: Παλαιότερη φωτογραφία της Madonna, όπου επιδεικνύει γνωστό μασονικό σύμβολο στο πίσω μέρος του μπουφάν της...)

Δείτε τα βίντεο.

Το πρώτο είναι από τις κλασσικές λειτουργίες της Μεγάλης Εβδομάδας.

Στο δεύτερο παρουσιάζονται σκηνές από την ταινία "Τα Πάθη του Χριστού" του Mel Gibson και το El Yom 'Ulliqa.

Στο τελευταίο ακούγεται ένας από τους πιο συγκινητικούς ύμνους, το Wa Habibi
(που σημαίνει "αγάπη μου" )
Στα αραβικά: وا حبيبي وا حبيبي أي حال أنت فيه
من رآك فشجاك أنت أنت المفتدي
يا حبيبي أي ذنب حمل العدل بنيه
فأزادوك جراحاً ليس فيها من شفاء
حين في البستان ليلاً سجد الفادي الإلة
كانت الدنيا تصلي للذي أغنى الصلاة
شجر الزيتون يبكي و تناديه الشفاء
يا حبيبي كيف تمضي أترى ضاع الوفاء

Στα αγγλικά:
My Love, My Love
What has befallen you?
Who saw you and grieved for you,
You who are righteous?
My Love, what is the sin of our times and our children?
These wounds have no cure.

Η Fairuz έχει περάσει πολλές δοκιμασίες στην ζωής της. Είχε ένα δύσκολο γάμο με τον Άσσι, ο οποίος λέγεται ότι ήταν καταχρηστικός και ασκούσε βία πάνω της.

Από τον γάμο της με τον Άσσι, η Fairuz απέκτησε δύο αγόρια: τον Ζιάντ και τον Χίλλε & δύο κορίτσια: την Λαγιάλ και την Ρίμα.

Ο Χίλλε αρρώστησε από μηνιγγίτιδα σύντομα μετά τη γέννησή του και έμεινε παράλυτος για το υπόλοιπο της ζωής του. Τον φροντίζει ακόμα μέχρι σήμερα.

Η κόρη της, η Λαγιάλ πέθανε το 1987 από εγκεφαλικό.

Η Fairuz επηρεάστηκε βαθιά από το θάνατο της κόρης της και την αναπηρία του γιου της.

Κάθε Μεγάλη Παρασκευή, η Fairuz ψάλλει τους ύμνους και αισθάνεται τον πόνο μιας μάνας που χάνει το παιδί της και στο Σταυρό, ίσως δεν βλέπει μόνο τον Ιησού αλλά και την ίδια τη ζωή της.

Σε αποκλειστική συνέντευξη που έδωσε στον Στάθη Τσαγκαρουσιάνο, όταν ήρθε στην Ελλάδα, μεταξύ άλλων, είπε:

Αυτό που νιώθω ως Έλληνας είναι μια έντονη μελαγχολία στον τόνο της φωνής σας -ακόμα και στα πατριωτικά τραγούδια σας. Ισχύει αυτό που λέω ή κάτι δεν καταλαβαίνω καλά;
Ισχύει, έχετε απόλυτο δίκιο.

Γιατί συμβαίνει αυτό;
Η κορύφωση της ευτυχίας είναι η θλίψη. Είναι κάτι που το πιστεύω πολύ και είναι φυσικό να βγαίνει και όταν τραγουδάω. Το τραγούδι μου δεν καθρεφτίζει τα όμορφα και ακαθόριστα στοιχεία που σας είπα πριν. Η πατρίδα που αγάπησα υπάρχει πια μόνο στα τραγούδια μου, δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα που ζω.

Αυτός είναι ο λόγος που γελάτε σπάνια;
Και αυτός! Είναι και τα τραγούδια μου που φταίνε, που δεν μιλάνε για χαρούμενα πράγματα. Το να γελούσα τραγουδώντας τα, θα ήταν παράξενο.

Είναι κάτι που σας κάνει ευτυχισμένη σήμερα;
Το γεγονός ότι δεν υπάρχει πόλεμος και αδικία σε πολλά σημεία του κόσμου. Για να μπορέσει το μυαλό σου να σκεφτεί δημιουργικά, πρέπει να ζεις με ειρήνη και ασφάλεια και ηρεμία και να μην έχεις να νοιάζεσαι διαρκώς για τέτοια πράγματα.

Το γεγονός ότι ενώνετε και συγκινείτε ολόκληρο τον αραβικό κόσμο, σας κάνει να αισθάνεστε κάποιο είδος ευθύνης;
Φυσικά.

Και πώς την εκφράζετε;
Με μεγάλο φόβο, ώστε να φανώ αντάξια των προσδοκιών του. Αν δεν μπορέσω να κάνω κάτι καλύτερο, τουλάχιστον να μην τον απογοητεύσω.

Σε αυτό τον κόσμο, τον αραβικό, ο εθνικισμός είναι ευλογία ή κατάρα;
Όπως κι αν τον λένε, ο εθνικισμός είναι κάτι σημαντικό και αναγκαίο. Η πατρίδα είναι το μεγάλο μας σπίτι. Το δέχεσαι έτσι όπως είναι.

Τι κάνατε κατά τη διάρκεια της ισραηλινής πολιορκίας της Βηρυτού;
Ο πόλεμος ξεκίνησε το ίδιο βράδυ που θα ξεκίναγε η συναυλία μου στο Μπααλμπέκ, τον Ιούλιο του 2006. Ακυρώθηκε αμέσως. Γυρίσαμε σπίτι τρέχοντας, κάτω από τις αεροπορικές επιδρομές, κρυφτήκαμε και περιμέναμε μέχρι να τελειώσει η επίθεση.

Ποιες διεθνείς προσωπικότητες εκτιμάτε;
Θα έλεγα τον Γκάντι. Ως ανθρώπινη ύπαρξη, για το πάθος του για ειρήνη, για τον τρόπο που το κατόρθωσε: έναν τρόπο μοναδικό που δεν θυμίζει σε τίποτα την ασχήμια του κόσμου μας.

Τι σας έχει δώσει τη μεγαλύτερη λύπη στη ζωή σας;
Ο πρόωρος χαμός του άντρα μου, του Assi. Το κενό που άφησε στις τέχνες, το κενό που άφησε στην οικογένειά μας.

Ποια φράση θα μπορούσε να συνοψίσει τη φιλοσοφία της ζωής σας;
Ό,τι κι αν σου συμβεί, ποτέ δεν πρέπει να απελπίζεσαι και να το βάζεις κάτω. Υπάρχει πάντα ένα φως στο βάθος - κοντά ή μακριά δεν έχει σημασία.

Προσεύχεστε;
Προσεύχομαι συνέχεια.

Και τι λέτε στις προσευχές σας;
Αν σας πω τι λέω στις προσευχές μου, παύουν να είναι προσευχές και γίνονται ειδήσεις.

Κάτι πάντως σας απασχολεί, σαν να μην νιώθετε ακόμα πλήρης.
Η λέξη πληρότητα δεν υπάρχει στη ζωή μου. Ο φόβος τα έχει καλύψει όλα, ακόμα και εκείνα που δίνουν στον άνθρωπο χαρά και ικανοποίηση.

Και ο Θεός; Σε αυτή την κοινωνία (του Λιβάνου), με τη μεγάλη θρησκευτική ανεκτικότητα, ο δικός σας Θεός σε τι γλώσσα μιλάει;

Ο δικός μου Θεός δεν μιλάει... ακούει.

Η επίσημη ιστοσελίδα της : http://fairuzonline.com/



---- Πολλά στοιχεία για την Fairuz πήρα από το πολύ καλό blog NOCTOC (http://noctoc-noctoc.blogspot.com/) και από το άρθρο Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΦΕΪΡΟΥΖ-THE GREAT FRIDAY OF FAIROUZ-الجمعة