Οι ΡΙΖΕΣ της εορτής των Χριστουγέννων

Όσο κι αν προκαλεί έκπληξη τα Χριστούγεννα δεν γιορτάζονταν στην πρώτη Εκκλησία.

(Οι πρώτοι χριστιανοί εόρταζαν το Πάσχα, η Πεντηκοστή και τα Θεοφάνια).

Σύμφωνα με τις αφηγήσεις της ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ, τόσο ο Ιησούς Χριστός όσο και οι μαθητές του δεν γιόρταζαν γενέθλια. Ο ίδιος ζήτησε ρητά από τους ακολούθους του να τηρούν την ανάμνηση του ΘΑΝΑΤΟΥ Του.

Αν και δεν υπήρξε συγκεκριμένη εντολή ή απαγόρευση όσον αφορά τον εορτασμό της γέννησης ή των γενεθλίων Του, είναι σαφές ότι οι Ιουδαίοι της περιόδου εκείνης απέρριπταν αυτόν τον εορτασμό, καθώς θεωρούνταν παγανιστική συνήθεια, ενώ την ίδια στάση σχετικά με τον εορτασμό των γενεθλίων ακολούθησαν και οι πρώτοι Χριστιανοί κατά τους δύο πρώτους αιώνες

Στα βιβλία της Καινής Διαθήκης, υπάρχει μία μόνο αναφορά σε εορτασμό γενεθλίων. Αφορά τα γενέθλια του βασιλιά Ηρώδη Αντύπα, ο οποίος κατά το εορταστικό δείπνο των γενεθλίων του και κατόπιν αιτήματος της κόρης της γυναίκας του Ηρωδιάδας, (της λεγόμενης Σαλώμης, έδωσε εντολή για τον αποκεφαλισμό του Ιωάννη του Βαπτιστή.

Το ότι οι πρώτοι χριστιανοί δεν γιόρταζαν γενικά ΓΕΝΕΘΛΙΑ, οφείλεται, πιθανώς, στην σχέση των γενεθλίων με την αστρολογία και τη μαντεία, οι οποίες ήταν πρακτικές των παγανιστών και ίσως για λόγους αποστασιοποίησης από τις γενέθλιες εορτές των Ρωμαίων αυτοκρατόρων.

Η δε "γενεθλιαλογία" ήταν η μαντική χρήση της γενεθλίου ημέρας ως μέσο πρόβλεψης με τη βοήθεια των πλανητών.

Εξάλλου, οι χριστιανοί τους πρώτους αιώνες, δεν γιόρταζαν ούτε τα γενέθλια των αγίων και μαρτύρων της πίστεως, παρά μόνο την ημέρα του θανάτου τους, την οποία ημέρα του μαρτυρίου τους θεωρούσαν και κατ’ εξοχήν γενέθλια ημέρα, εφόσον έτσι γεννιόντουσαν οι για τον Χριστό σφαγέντες στον νέο κόσμο της Βασιλείας του Θεού.

Γι’ αυτό και η πρώτη Εκκλησία δεν εόρταζε τα Χριστούγεννα, αφού σημαντική εορτή ήταν ο θάνατος και η ανάσταση του ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ.

Άλλωστε δεν υπήρχε συμφωνία καθορισμού του έτους ελεύσεως του Κυρίου στη γη για πολλά χρόνια.

Πότε γεννήθηκε ο Χριστός;
Έπρεπε να περάσουν τρεις αιώνες μετά τη γέννηση του Χριστού, για να ορισθεί χρονολογικά η γέννηση του Χριστού στην γνωστή, σήμερα, ημερομηνία της 25ης Δεκεμβρίου και αυτό γιατί το ότι ο Χριστός γεννήθηκε Χειμώνα και μάλιστα στις 25 Δεκεμβρίου, είναι ένα γεγονός που δεν πηγάζει μέσα από τις αφηγήσεις των ευαγγελίων και δεν στηρίζεται πουθενά.

Σύμφωνα με τις Γραφές οι βοσκοί στηνΒηθλεέμ είχαν τα κοπάδια τους στην ύπαιθρο, όταν ο άγγελος Κυρίου τους ανήγγειλε τη γέννηση του Σωτήρα.

Στα εύκρατα κλίματα, οι χειμερινοί μήνες είναι παγεροί, κάνει πολύ κρύο και πέφτουν πολλές βροχές. Γι' αυτόν τον λόγο οι βοσκοί με τα κοπάδια τους δεν βρίσκονται στην ύπαιθρο, αλλά στα χειμαδιά τους.

Η γέννηση του Χριστού λοιπόν πρέπει να έλαβε χώρα πολύ αργότερα από τον μήνα Δεκέμβριο, πιθανόν την άνοιξη ή το καλοκαίρι.

Πως ξεκίνησε ο εορτασμός της 25ης Δεκεμβρίου

Οι ιστορικές πηγές υποδεικνύουν ότι ο εορτασμός των Χριστουγέννων άρχισε να τηρείται στη Ρώμη γύρω στο 335μ.Χ.

Επί Πάπα Ιουλίου Α΄(336-332) τα Χριστούγεννα σταμάτησαν να γιορτάζονται μαζί με τα Θεοφάνεια και θεσπίσθηκε ως επέτειος η 25 Δεκεμβρίου.

Ο εορτασμός αυτής της ημέρας ως ημέρας γέννησης του Χριστού επηρεάστηκε πιθανώς από παγανιστικές (ειδωλολατρικές) γιορτές που τηρούνταν εκείνον τον καιρό, όπως τα Σατουρνάλια (Saturnalia), τα Σιγκιλάρια (Sigillaria), τα Ιουβενάλια (Juvenalia), τα Μπρουμάλια (Brumalia), με κυρίαρχη γιορτή την μεγάλη εθνική εορτή του "ανίκητου" θεού Ήλιου (Dies Invictis Solis) και τον εορτασμό των γενεθλίων του θεού Μίθρα, γιορτές που τηρούνταν όλες τις τελευταίες μέρες του χρόνου και ήταν διαδεδομένες σε όλη την επικράτεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Μάλιστα και η προέλευση του πληθυντικού (τα Χριστούγεννα) προέρχεται κατ' αντιστοιχία προς την ονομασία των αρχαίων ελληνικών και ρωμαϊκών εορτών, όπως τα Κρόνιακαι τα Σατουρνάλια.

Επίσης στην Βόρεια Ευρώπη οι προ-χριστιανικοί λαοί γιόρταζαν μία πολύ διαδεδομένη χειμωνιάτικη γιορτή, γνωστή ως «Yule».

Είναι χαρακτηριστικό ότι σε πολλές βόρειες χώρες, (όπως Δανία, Νορβηγία, Σουηδία, Φιλανδία) ο όρος «Yule» και ο όρος «Χριστούγεννα» αντιστοιχούν στην ίδια εορτή!

Η λέξη «Yule» σημαίνει «τροχός» και αποτελεί ένα γνωστό παγανιστικό σύμβολο για τον Ήλιο.

Η συγκεκριμένη εορτή έχει πολλά κοινά με τα «δικά μας» Χριστούγεννα (γιορτινή ατμόσφαιρα, κάλαντα (!),κάψιμο κορμών Yule κλπ).

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι σημερινοί νέο παγανιστές, αποκρυφιστές και οπαδοί της μαγείας (γνωστοί ως “wiccan”) γιορτάζουν, κάθε χρόνο με πολλή επιμέλεια, το «Yule» στολίζοντας δέντρα και ανταλλάσσοντας δώρα…

Όταν οι διωγμοί σταμάτησαν και ο Χριστιανισμός έγινε η «επίσημη θρησκεία» της αυτοκρατορίας, οι ηγέτες της Εκκλησίας προσπάθησαν να απορροφήσουν και να δώσουν ένα εντελώς νέο, «χριστιανικό» περιεχόμενο στις γιορτές αυτές και σε πανάρχαια λατρευτικά έθιμα.

Έτσι τώρα δεν λατρεύεται ο Ανίκητος Θεός Ήλιος των Ρωμαίων, αλλά ο "Ήλιος της Δικαιοσύνης" (Μαλαχίας 4:2) που είναι ο Χριστός, το "φως του κόσμου" (Ιωάν. 8:12).

Από τη Δύση ο εορτασμός της Γεννήσεως στις 25 Δεκεμβρίου πέρασε και στην Ανατολή γύρω στο 376 μ.Χ.

Το 386 ο Αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος παρότρυνε την εκκλησία της Αντιόχειας να συμφωνήσει στην 25η Δεκεμβρίου ως ημέρα εορτασμού της Γέννησης.

Με τον χρόνο επεκράτησε σε όλο τον χριστιανικό κόσμο εκτός της Αρμένικης Ορθόδοξης Εκκλησίας που συνεχίζει τον συν εορτασμό με τα Θεοφάνια.


"Έθιμα Χριστουγέννων"

Πέρα από την εορτή αυτή καθ' εαυτή όλα, σχεδόν, τα "Χριστουγεννιάτικα έθιμα", εκτός από τον στολισμό της φάτνης, έχουν όλα ειδωλολατρική προέλευση.
Τα λουλούδια και τα κλαδιά με τα πράσινα φύλλα προέρχονται από τους Ρωμαίους.

Ο κισσός το πουρνάρι και η δάφνη προήλθαν από τις ειδωλολατρικές γιορτές των Σαξόνων.

Το γκι (ιξός) που κρεμάνε σε πόρτες και παράθυρα δεν είναι τίποτε άλλο από το μαγικό φυτό που συμβόλιζε την ειρήνη και την ελπίδα κατά τους Κέλτες ιερείς, τους Δρυίδες.

Σε πολλές χώρες τα αρχαία παγανιστικά έθιμα έχουν επιβιώσει και έχουν συνδεθεί ιδιαίτερα με την εορτή των «Χριστουγέννων», που είναι η γιορτή που είναι περισσότερο από κάθε άλλη φορτωμένη με κάθε λογής έθιμα.

Σε μερικές βρετανικές περιοχές, π.χ. το έθιμο του γλεντιού σε κήπους με μηλιές την παραμονή των Χριστουγέννων είναι μια παραλλαγή μιας ειδωλολατρικής τελετής.

Αφού σκοτεινιάσει, οι αγρότες πηγαίνουν στα περιβόλια, σχηματίζουν παρέες γύρω από τα παλαιότερα δέντρα και πίνοντας μπύρα τραγουδούν τα κάλαντα.

Πυροβολούν στα κλαριά για να διώξουν τα κακά πνεύματα και πριν από χρόνια άφηναν τριγύρω γλυκίσματα για να καλοπιάσουν τα πνεύματα και να εξασφαλίσουν καλή σοδειά.

Το «χριστουγεννιάτικο δέντρο»
Το έθιμο του δένδρου προήλθε από την Γερμανία όπου οι εκεί πρωτόγονοι λαοί λάτρευαν τα αειθαλή δένδρα που δεν έχαναν τα φύλλα τους το χειμώνα και έτσι τα θεωρούσαν αθάνατα...
Οι αντιλήψεις, βέβαια, σχετικές με «καθαγιασμένα» δένδρα είναι πανάρχαιες.

Παραδείγματος χάριν, ένας παλιός Βαβυλωνιακός μύθος μιλά για ένα αειθαλές δένδρο που φύτρωσε από ένα νεκρό κορμό, (όπου συμβολίζει τον θεό Νιμρόντ), ο σκανδιναβικός θεός Οντίν πιστεύεται ότι παρείχε δώρα σε αυτούς που πλησίαζαν το ιερό του έλατο, ενώ η βελανιδιά ήταν για τους Δρυίδες το ιερό τους δένδρο.

Η παράδοση του στολισμού του δένδρου είναι Σκανδιναβική καθώς οι βόρειοι λαοί είχαν αφθονία δασών.

Επισήμως πάντως, το πρώτο στολισμένο χριστουγεννιάτικο δένδρο εμφανίζεται το 1510 στην Ρίγα, πρωτεύουσα της Λετονίας. .

Στην πατρίδα μας, το χριστουγεννιάτικο δέντρο το έφεραν για πρώτη φορά στην Αθήνα οι Βαυαροί.

ΣΚΕΨΕΙΣ:

Η εορτή των Χριστουγέννων έχει καταντήσει μία εντελώς ΚΕΝΗ από ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΜΗΝΥΜΑ εορτή ενώ αποτελεί μία μία άκρως καταναλωτική εορτή.

Για αυτούς τους λόγους άλλωστε, κράτη, (όπως η Ιαπωνία -φωτο), που δεν είναι χριστιανικά δεν έχουν ΚΑΝΕΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑ να «γιορτάσουν» κι αυτά, στολίζοντας δέντρα, βάζοντας φωτάκια, ντύνοντας αγιοβασίληδες κλπ κλπ.

Από την άλλη πλευρά η συσσώρευση τόσων εθίμων, παραδόσεων και θρύλων (που είναι αλήθεια ότι όλα μοιάζουν «αθώα» και «χαριτωμένα» αν και έχουν ειδωλολατρική προέλευση), είχε ως αποτέλεσμα με το πέρασμα των χρόνων, ο περισσότερος κόσμος στα «χριστιανικά» κράτη, να ασχολείται για ημέρες με τον τύπο και να χάνει την ουσία!

Να στολίσει το δένδρο, να στολίσει το σπίτι, την αυλή, να αγοράσει δώρα, να ετοιμάσει τα δώρα, να μαγειρέψει φαγητά, να μαγειρέψει γλυκά, να μην ξεχάσει το ένα, να μην ξεχάσει το άλλο…

Το πρόβλημα είναι ότι αντί να χαίρεται με την Γέννηση του Ιησού Χριστού, αδιαφορεί για αυτήν και γιορτάζει και χαίρεται(;) για... όλα τα άλλα!

Άλλωστε ο άγγελος είπε εκείνο το βράδυ στους βοσκούς «Σας φέρνω ένα χαρμόσυνο μήνυμα μεγάλης χαράς, που θα είναι σε ολόκληρο τον λαό»

Όχι επειδή θα φάτε καλά, όχι επειδή θα στολίσετε την πόλη σας, όχι επειδή θα πάρετε το «δώρο» για να πάτε να ψωνίσετε, αλλά απλά... «επειδή, σήμερα, στην πόλη του Δαβίδ, γεννήθηκε σε σας Σωτήρας, που είναι ο Χριστός, ο Κύριος» (Λουκάς 2:11).