ΣτΕ: Αντισυνταγματική η ψήφος των αλλοδαπών στις δημοτικές εκλογές

Μείζων θέμα για τη νομιμότητα των αυτοδιοικητικών εκλογών της 7ης Νοεμβρίου του 2010 δημιουργεί απόφαση του Δ΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας που κρίνει αντισυνταγματικό το νόμο περί ιθαγένειας του υπουργού Εσωτερικών Γιάννη Ραγκούση με τον οποίο επιτράπηκε η ψήφος αλλά και κάθοδος ως υποψηφίων δημοτικών συμβούλων σε αλλοδαπούς που πληρούσαν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Λόγω μείζονος σπουδαιότητας η υπόθεση παραπέμφθηκε για οριστική κρίση στην Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου όπου είναι δεδομένο ότι ενδεχόμενη ανάλογη απόφασή του ναρκοθετεί τις εκλογές και οδηγεί σε εκατοντάδες προσφυγές στα δικαστήρια σε βάρος της εκλογής και κυρίως της ψήφου χιλιάδων αλλοδαπών.

Το δικαστήριο με επταμελή σύνθεση (πρόεδρος ο Σωτ. Ρίζος και εισηγητής ο σύμβουλος Επικρατείας Ε. Αντωνόπουλος, απόφαση 350/11) αποφάνθηκε πώς ο νόμος 3838/10 του Γ. Ραγκούση ο οποίος προέβλεπε την ιθαγενοποίηση των αλλοδαπών και κατ’ επέκταση τους επέτρεπε να ψηφίσουν στις εκλογές είναι αντισυνταγματικός αφού το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεστε «επιφυλάσσεται από το Σύνταγμα (άρθρα 1, 52 και 102) μόνο στους Έλληνες πολίτες και δεν μπορεί να επεκταθεί και στους μη έχοντες την ιδιότητα αυτή, χωρίς αναθεώρηση της σχετικής διατάξεως του Συντάγματος... Η άσκηση δε του εκλογικού δικαιώματος στις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης αποτελεί λειτούργημα απαραίτητο για την πραγμάτωση της λαϊκής κυριαρχίας, ως τοιαύτης νοουμένης της ασκούμενης από το λαό ως εκλογικό σώμα απαρτιζόμενο μόνο από τους έχοντες δικαίωμα ψήφου έλληνες πολίτες».

Έλληνες μόνο οι εξ αίματος

Κατά το ΣτΕ η απόκτηση της ιθαγένειας δεν έχει σχέση με το «χρόνο νόμιμης διαμονής του αιτούντος αλλοδαπού ή της οικογένειας του, τη φοίτηση σε ελληνικό σχολείο επί ορισμένο χρόνο, την ανυπαρξία καταδίκης για ορισμένα σοβαρά ποινικά αδικήματα ή άλλη τυπική προϋπόθεση» του αλλοδαπού, όπως προβλέπει ο νόμος Ραγκούση, αλλά με την εξ αίματος καταγωγή. Χαρακτηριστικά αναφέρεται πώς ο Έλληνας νομοθέτης εναρμονιζόμενος προς τις συνταγματικές επιταγές, «εμερίμνησε να διαφυλάξει την εθνική ομοιογένεια του κράτους, μεταξύ των άλλων, και δια της θεσπίσεως δικαίου ιθαγένειας, του οποίου οι ρυθμίσεις εβασίζοντο, κατ΄ αρχήν, στο σταθερό κριτήριο του «δικαίου του αίματος» (ius sanguinis), δηλαδή την καταγωγή από Έλληνες γονείς».

Εξαιρέσεις γίνονταν -κατά τους δικαστές- σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπου το Σύνταγμα περιέλαβε διατάξεις για την πολιτογράφηση αλλοδαπών που συμπλήρωσαν το 21ο έτος με ειδική διαδικασία (αίτηση του ενδιαφερομένου και κρίση από ειδικό όργανο). Επισημαίνουν δε πώς θα έπρεπε να υπάρξει ουσιαστικός δεσμός με τη χώρα , όπως «η εκ μέρους του εθελούσια αποδοχή των αξιών που συνάπτονται προς τον ελληνισμό και την εντεύθεν απόκτηση ελληνικής συνειδήσεως».

Στη δικαστική απόφαση γίνεται αναφορά γενικότερα στο Ν. 3838/2010 ο οποίος εισάγει ένα νέο τρόπο κτήσης της ελληνικής ιθαγένειας. Αναφέρει η απόφαση: «Η πολιτογράφηση (που εισάγει ο νέος νόμος) γίνεται με βάση αμιγώς τυπικές προϋποθέσεις (χρόνος «νόμιμης» διαμονής του αιτούντος αλλοδαπού ή της οικογένειας του, φοίτηση σε ελληνικό σχολείο επί ορισμένο χρόνο, ανυπαρξία καταδίκης για ορισμένα σοβαρά ποινικά αδικήματα), χωρίς εξατομικευμένη κρίση περί της συνδρομής της ουσιαστικής προϋποθέσεως του δεσμού προς το ελληνικό έθνος του αιτούντος την πολιτογράφηση αλλοδαπού, δηλαδή την εκ μέρους εθελούσια αποδοχή των αξιών που συνάπτονται προς τον ελληνισμό και την εντεύθεν απόκτηση ελληνικής συνειδήσεως».

Στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο έχει προσφύγει κατά του νόμου Ραγκούση ο δικηγόρος Αθηνών Γιάννης Ανδριόπουλος ενώ παρέμβαση υπέρ της υπουργικής απόφασης άσκησαν η Ελληνική Ένωση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και η αλβανικής ιθαγενείας Έντα Γκέμυ η οποία είχε υποβάλει αίτηση για να μετάσχει στις νομαρχιακές και δημοτικές εκλογές της 7ης Νοεμβρίου 2010 (Δήμος Νικαίας - Αγίου Ιωάννη Ρέντη).

Ο Ν. 3838/2010 απασχόλησε το ΣτΕ κατόπιν προσφυγής του Ιωάννη Ανδριόπουλου, ο οποίος ζητούσε να ακυρωθεί ως αντισυνταγματική: α) Η από 30.4. 2010 απόφαση του υπουργού Εξωτερικών που καθορίζει τα δικαιολογητικά που πρέπει να προσκομίζονται κατά την αίτηση εγγραφής στο δημοτολόγιο και η β) από 7.5.2010 εγκύκλιος του ίδιου υπουργού που δίνει το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στους ομογενείς και στους νομίμως διαμένοντες στην Ελλάδα υπηκόους τρίτων χωρών για την ανάδειξη τους στην πρωτοβάθμια τοπική αυτοδιοίκηση.

Αυτό επί της ουσίας σημαίνει όχι μόνο το τέλος των πολιτογραφήσεων με τα τυπικά κριτήρια του νόμου, αλλά και θέτει ζήτημα ακυρότητας των δημοτικών εκλογών του Νοέμβρη, καθώς σε αυτές ψήφισαν 12.500 άτομα μέσω των διατάξεων αυτού του νόμου. Ακόμη δε χειρότερα, σε περίπτωση που έχει εκλεγεί κάποιος αλλοδαπός δημοτικός σύμβουλος, μιλάμε για ακυρότητα όλων των αποφάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου. Σίγουρα το θέμα θα έχει και συνέχεια...

Πηγές: ΕΔΩ και ΕΔΩ