Carpetbaggers: οι τυχοδιώκτες εκμεταλλευτές που ενδιαφέρονταν για τα δικαιώματα (και τις ψήφους) των μαύρων

‘Carpetbaggers’ ήταν ένας υποτιμητικός όρος που έδωσαν οι Νότιοι στους Βόρειους (κοινώς ‘Γιάνκηδες’) που κατέβηκαν στο Νότο, μετά την λήξη του αμερικάνικου εμφυλίου πολέμου και κατά τη διάρκεια της λεγόμενης ‘εποχής της Ανασυγκρότησης’ (Reconstruction era), μεταξύ 1865 και 1877, κατά την οποία οι Πολιτείες του Νότου στερούνται όλα τους τα δικαιώματα και βρίσκονται στην απόλυτη δικαιοδοσία των στρατιωτικών αρχών.

Ο όρος ‘carpetbagger’ χρησιμοποιήθηκε μειωτικά, για αυτούς τους οπορτουνιστές ξένους, που το μόνο που τους ένοιαζε ήταν να εκμεταλλευτούν τον ρημαγμένο - και άλλοτε περήφανο - Νότο.

Οι μετεγκαταστημένοι βόρειοι σχηματίζουν συμμαχίες με ελευθερωμένους σκλάβους και νότιους λευκούς που ήταν Ρεπουμπλικάνοι, που είχαν το παρατσούκλι ‘scalawags’ (παλιάνθρωποι). Μαζί μανιπουλάρουν και ελέγχουν πολιτικά τις νότιες Πολιτείες για προσωπικά οικονομικά οφέλη και δύναμη.

Οι ‘carpetbaggers’ δεν είναι τίποτα άλλο παρά τυχοδιώκτες που συρρέουν στον Νότο από το 1865, κουβαλώντας μαζί τους σαν μοναδική αποσκευή έναν υφασμάτινο σάκο, εξ’ ου και το όνομα τους. Έρχονται για να βρουν την τύχη τους στα λάφυρα της Συνομοσπονδίας. Η πλειοψηφία από αυτούς αποτελείται από αποτυχημένους πολιτικούς ή από άτομα του υποκόσμου, που συχνά αναζητούνται από την αστυνομία και από την δικαιοσύνη.

Η κυρία Χάριετ Μπίτσερ Στόου, η οποία αγόρασε μια ιδιοκτησία στην Φλόριντα με τα συγγραφικά δικαιώματα της ‘Καλύβας του μπάρμπα Θωμά’, γράφει στον αδερφό της: «Οι διεφθαρμένοι πολιτικοί ήδη κερδοσκοπούν πάνω στους νέγρους γεμίζοντας τα άμοιρα μυαλά τους με κάθε είδους ψευτιές».

Οι scalawags είναι οι συνεργάτες που στρατολογήθηκαν στο Νότο από τους Γιάνκης, εκείνοι που ακολουθούν το κόμμα των ρεπουμπλικάνων από ταν εποχή της Πράξης Ανασυγκρότησης. Όπως οι πιστοί φίλοι τους οι carpetbaggers είναι πάνω από όλα μηχανορράφοι. Προσπαθούν να κατακτήσουν αξιώματα για να εκμεταλλευτούν συστηματικά τα οικονομικά της πόλης και των Πολιτειών.

Τα επιχειρήματά τους απέναντι στους νέγρους είναι απλά και αποτελεσματικά: το ρεπουμπλικανικό κόμμα πολέμησε για την απελευθέρωση τους, είναι συνεπώς το δικό τους κόμμα. Αν ψηφίσουν έναν πρώην συνομοσπονδιακό, αυτός θα τους επαναφέρει στην δουλεία. Επικαλούνται επίσης την Βίβλο. Ισχυρίζονται στους νέγρους ότι οι Γραφές προέβλεψαν μόνο δυο κόμματα: εκείνο των Ρεπουμπλικάνων και εκείνο των Αμαρτωλών.

Υπό αυστηρό έλεγχο, ο ημι-αναλφάβητος όχλος των νέγρων θα ψηφίσει σύμφωνα με τις συμβουλές των Union Leagues (οι οποίες δημιουργήθηκαν για να οργανώσουν τους νέγρους ψηφοφόρους και να τους κάνουν να ψηφίσουν ρεπουμπλικάνους) υπέρ των scalawags. Ταυτόχρονα θα εκλεγεί ένας ορισμένος αριθμός νέγρων, οι οποίοι θα καθίσουν στις βουλές των Πολιτειών αφήνοντας εκεί το αξέχαστο θέαμα αλλόκοτων συνεδριών που μεταμορφώθηκαν σε κοιτώνες και καντίνες.

Αυτή η δικτατορία των ριζοσπαστικών στο Νότο, με την στήριξη των ενόπλων δυνάμεων φτάνει σε τόσο σκανδαλώδες επίπεδο ώστε να προκαλέσει την αγανάκτηση ορισμένων ρεπουμπλικανών. Ένας από αυτούς, ο Πάικ, πρώην πρέσβης του Λίνκολν, θα περιγράψει την βουλά της Καρολίνα στα χέρια των scalawags και των νέγρων: «Χθες, γύρω στις 4 το απόγευμα η συλλογική σοφία της Πολιτείας βγήκε από την βουλή. Τα τρία τέταρτα, ίσως του πλήθους ήταν της αφρικανικής ράτσας. Υπάρχουν όλων των αποχρώσεων, από τους σχεδόν ανοικτόχρωμους μιγάδεςμέχρι νέγρους σε πιο σκούρο χρώμα... Το σκοτεινό πλήθος συνέρρεε σιγά-σιγά στην βρώμικη και γυμνή πλατεία. Ήταν οι νομοθέτες της Νότιας Καρολίνας… Λεηλατούν και υπερηφανεύονται για αυτό. Κλέβουν και προκαλούν να τους ανακαλύψεις. Η νομιμοποίηση ενός παράνομου εγγράφου θεωρείται ένα απλό παιχνίδι δεξιοτεχνίας. Η απόκτηση μιας έδρας γερουσιαστού θεωρείται απλώς μια καλή μπίζνα. Όποιος κερδίζει περισσότερο από την επιχείρηση χαίρει μεγαλύτερης εκτίμησης».

Ενώ η χώρα ζει στην φτώχεια, οι carpetbaggers, οι scalawags και οι συνεργάτες τους ζουν μια πολυτελή ζωή. Δεξιώσεις, μεγάλα έξοδα και δάνεια χωρίς εγγυήσεις βρίσκονται στην καθημερινή διάταξη. Την ίδια ώρα τα ομοσπονδιακά δικαστήρια – και τα στρατιωτικά και τα αστικά - αφήνουν συστηματικά ελεύθερους τους νέγρους που έρχονται μπροστά τους κατηγορούμενοι για βιασμούς.

Μπροστά σε αυτή την λεηλασία, σε αυτή την τρομοκρατία και σε αυτόν τον εξευτελισμό δημιουργείται την επόμενη μέρα των Χριστουγέννων του 1865 στο Πουλάσκι του Τεννεσσή μια μυστική εταιρία, που είχε πρόθεση να σπείρει τρόμο στις καρδιές των ριζοσπαστικών λευκών και κυρίως των προληπτικών νέγρων με τις νυχτερινές μασκαράτες. Το όνομά της Κου Κλουξ Κλαν.

Αρκετά χρόνια αργότερα, το βιβλίο «Όσα παίρνει ο Άνεμος» (‘Gone with the Wind’) της Μάργκαρετ Μίτσελ, το 1936, θα δώσει στο Νότο μία καθυστερημένη ανταπόδοση. Αυτό το βιβλίο θα αναβιώσει τις φυτείες των λευκών με τις μανόλιες και το αγιόκλημα, τα κορίτσια με τα κρινολίνα, τους ιπποτικούς καλλιεργητές και τους τζέντλεμαν που αιφνιδιάστηκαν από το αδυσώπητο πεπρωμένο. Μέσα από το βιβλίο ξεπηδά σε κάθε σελίδα η νοσταλγία ενός κόσμου που έπρεπε να εξαφανιστεί, ενός κόσμου αμετάκλητα καταδικασμένου. Ενός κόσμου όμως που αν και πέθανε συνεχίζει να ζει στις καρδιές των γενναιόψυχων ανθρώπων.

Παρακάτω σκηνές από την θρυλική ταινία (1939) των 10 όσκαρ, με τους Clark Gable, Vivien Leigh, Leslie Howard και Olivia de Havilland, που δείχνει αυτά τα ύπουλα αρπακτικά, τους carpetbaggers και τους scalawags…

ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ / Βιβλιογραφία: ‘Ο Λευκός Ήλιος των Ηττημένων’, του Dominique Venner, εκδόσεις PATRIA