‘Χολυγουντισμός’: Εβραίοι, ταινίες και το αμερικανικό όνειρο

ΚΟ: Στην γνωστή ρομαντική ταινία “The Holiday” (2006) της Αμερικανο-εβραίας Nancy Meyers, εκτός των πρωταγωνιστών Cameron Diaz, Kate Winslet, Jude Law και Jack Black, εμφανίζεται και ο βετεράνος Αμερικανο-εβραίος ηθοποιός Eli Wallach, που υποδύεται τον ‘Arthur Abbott’ έναν Εβραίο σεναριογράφο της «Χρυσής Εποχής του Hollywood» που έχει τιμηθεί με βραβείο όσκαρ. Σε κάποια στιγμή η Kate και ο Black συμμετέχουν μαζί του και με μία παρέα άλλων Εβραίων βετεράνων του Χόλυγουντ σε μία βραδιά εορτασμού της ιουδαϊκής γιορτής Χανουκά (βλ. φώτο κάτω). Τα θυμήθηκα όλα αυτά διαβάζοντας το άρθρο που ακολουθεί. 

«Αφού δεις το Hollywoodism, είναι αδύνατο να καθίσεις ποτέ ξανά ανάμεσα σε Δυτικούς και να μην έχεις γνώση των εφιαλτικών πογκρόμ με καμένα σπιτικά και πολέμους. Τα ‘shtetls’ (εβραϊκά χωριά) της Ευρώπης, από όπου οι μεγιστάνες του Χόλυγουντ προήλθαν, μετατράπηκαν σε εξιδανικευμένες εικόνες της Αμερικής με το λευκό φράχτη, με ευλάβεια για τη μητέρα και την κοινότητα». - Jay Carr, The Boston Globe.

“Hollywoodism: Jews, Movies and the American Dream” – ένα ντοκιμαντέρ

Για όποιον αμφισβητεί το γεγονός ότι οι Εβραίοι ελέγχουν το Hollywood, αυτό το μικρό ντοκιμαντέρ είναι ένα must-see.

Το “Hollywoodism: Jews, Movies and the American Dream” ("Χολυγουντισμός: Εβραίοι, ταινίες και το αμερικανικό όνειρο") είναι μια mainstream παραγωγή και ως εκ τούτου περιλαμβάνει μια σειρά από ψεύδη και υπερβολές. Κάνει, ωστόσο, μια σημαντική παραχώρηση: δηλαδή, ότι το Χόλιγουντ - και η βιομηχανία που γέννησε - ήταν «σε μεγάλο βαθμό το προϊόν έξι κινηματογραφικών στούντιο ... που για πάνω από 30 χρόνια ελεγχόταν από μια ομάδα Εβραίων μεταναστών» με "εντυπωσιακά παρόμοια υπόβαθρα."

Η ταινία διάρκειας 1ώρας και 42 λεπτών εξηγεί πώς αυτά τα στούντιο, αποκλειστικά εβραϊκής ιδιοκτησίας, κατά την διάρκεια των επόμενων δεκαετιών χρησιμοποίησαν το νέο τους μέσο για να δημιουργήσουν ένα τεχνητό «Αμερικανικό Όνειρο». Όπως ο αφηγητής εξηγεί στην εισαγωγή: "Αυτή είναι η ιστορία των ιδρυτών του Χόλιγουντ. Η ιστορία της ιδέας που έγινε η Αμερική τους - και η δική μας".

Παραθέτοντας μια σειρά από Εβραίους εμπειρογνώμονες ταινιών, το "Hollywoodism" απαντά στο αμφιλεγόμενο ζήτημα της εβραϊκής επιρροής στη βιομηχανία του κινηματογράφου κατ’ ευθείαν από την ‘πηγή’: όπως ο συγγραφέας / ιστορικός Aljean Harmetz δηλώνει: "Δεν είμαι σίγουρος ότι υπήρχε καν «Αμερικανικό Όνειρο» πριν έρθουν οι Εβραίοι στο Hollywood και το επινοήσουν".

 
Με βάση το best-seller βιβλίο του Neal Gabler, “An Empire of  Their Own: How the Jews Invented Hollywood” («Μια δική τους αυτοκρατορία: Πώς οι Εβραίοι εφηύραν το Χόλιγουντ»), η ταινία αφηγείται την ιστορία μιας μικρής ομάδας Εβραίων μεταναστών που μετέτρεψε την τεχνολογική καινοτομία της κινούμενης εικόνας στην πιο σημαίνουσα μορφή τέχνης του εικοστού αιώνα. Ο Adolph Zukor, ιδρυτής της Paramount, ο Carl Laemmle της Universal, ο Louis B. Mayer, της MGM, ο William Fox από την 20th Century Fox, και ο Harry Cohn της Columbia, ήταν όλοι μετανάστες (ή παιδιά μεταναστών), οι οποίοι επανεφευρέθηκαν ως Αμερικανοί. Στη διαδικασία αυτή, μετασχημάτισαν την Αμερική.

«Η σύγχρονη Αμερική γεννήθηκε βλέποντας το φως σε μια οθόνη του Χόλιγουντ», λέει το ντοκιμαντέρ καθώς ξεκινά. "Ήταν σε μεγάλο βαθμό το προϊόν έξι κινηματογραφικών στούντιο, που ιδρύθηκαν το 1920, και λειτούργησαν για πάνω από 30 χρόνια από μια ομάδα Εβραίων μεταναστών» με "εντυπωσιακά παρόμοια υπόβαθρα."

Οι μεγιστάνες - σχεδόν όλοι τους Εβραίοι – περιλαμβάνουν τον Harry Warner της Warner Bros, που γεννήθηκε στην Πολωνία, ο Samuel Goldwyn της MGM, επίσης, γεννήθηκε στην Πολωνία, ο Carl Laemmle της Universal Pictures, γεννήθηκε στη Γερμανία, ο Louie Β. Meyer της MGM, που γεννήθηκε στο Ρωσία, ο Adolph Zukor της Paramount Pictures, γεννημένος στην Ουγγαρία και ο William Fox της 20th Century Fox, επίσης γεννημένος στην Ουγγαρία. Ο Harry Cohn της Columbia Pictures, γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη από Γερμανοεβραίους γονείς.

Ο συγγραφέας / κριτικός κινηματογράφου Neal Gabler αναφέρει: «Όλα αυτά τα άτομα που ίδρυσαν το Χόλιγουντ γεννήθηκαν μέσα σε μια ακτίνα 500-μιλίων ο ένας από τον άλλο».

Η ταινία “The Jazz Singer” (του 1927), με πρωταγωνιστή τον Al Jolson, αποτελεί την επιτομή, από κινηματογραφικής άποψης, της σύγκρουσης που είχαν οι Εβραίοι της Αμερικής. Ο ηλικιωμένος ψάλτης μιας συναγωγή στο Lower East Side της Νέας Υόρκης υποθέτει ότι ο μονάκριβος γιος του θα ακολουθήσει τα βήματά του και θα διατηρήσει τις ορθόδοξες ιουδαϊκές παραδόσεις. Αλλά ο γιος θα προτιμήσει να γίνει ένας καλλιτέχνης και έρχεται σε αντίθεση με τις επιθυμίες του πατέρα του. Τα χρόνια περνούν και ο Jakie Rabinowitz, ο γιος του ψάλτη, έχει γίνει Jack Robin, ένας τραγουδιστής νυχτερινών κέντρων διασκέδασης. Η κρίση έρχεται όταν ο γέροντας Rabinowitz δεν μπορεί να τραγουδήσει το "Kol Nidre" (ιουδαϊκός ψαλμός) για την γιορτή του Γιομ Κιπούρ και το εκκλησίασμα της συναγωγής πιέζει το νεαρό τραγουδιστή της τζαζ να βοηθήσει συνοδεύοντας τον πατέρα του. Αλλά η πρεμιέρα του Broadway για τον Jack συμβαίνει να είναι το ίδιο βράδυ.

Όπως ο Gabler περιγράφει την κατάσταση: «Το δίλημμα του Jack είναι ότι μπορεί να φέρει τον Ιουδαϊσμό στη show business, αλλά ο ίδιος δεν μπορεί να φέρει την show business στον Ιουδαϊσμό, που σημαίνει ότι ο Ιουδαϊσμός δεν μπορεί να αναζωογονηθεί στην Αμερική ή από την Αμερική. Είναι ξένος προς αυτήν».

Το ‘The Jazz Singer’ έχει happy end. Οι παραγωγοί του Jack επιτρέπουν η πρεμιέρα του Broadway να αναβληθεί μια νύχτα, ώστε να μπορεί να τραγουδήσει το "Kol Nidre" στη συναγωγή. Στη συνέχεια, στο θρίαμβο του show business, ο νεαρός Εβραίος καλλιτέχνης εμφανίζεται με μαύρο πρόσωπο, «μία μειοψηφία μεταμφιέζεται σε μια άλλη», τραγουδώντας το “Mammy” στη μητέρα του που κάθεται στο ενθουσιώδες ακροατήριο. Ο γιος του μετανάστη παίρνει το καλύτερο από τους δύο κόσμους.

Δείτε το βίντεο:

Η ταινία εξηγεί πως, στα τέλη του 19ου αιώνα, αυτοί οι άνθρωποι μετανάστευσαν στις ΗΠΑ από την Ανατολική Ευρώπη, όπου οι εβραϊκοί πληθυσμοί φαίρεται ότι αντιμετώπιζαν διώξεις στα χέρια του τσάρου της Ρωσίας. Χωρίς αμφιβολία δίνοντας υπερβολική έκταση στον εβραϊκό πόνο, ο αφηγητής εξηγεί πως, «χωρίς προειδοποίηση, ο θάνατος μπορούσε να έρθει να τους συντρίψει στα ανυπεράσπιστα schtetls τους (εβραϊκά χωριά στην Ρωσία), υπενθυμίζοντας ότι οι Εβραίοι, ως λαός, ήταν μόνιμα ξένοι - ευάλωτοι και αδύναμοι».

Οι μελλοντικές ιδρυτές του Χόλιγουντ ήρθαν στην Αμερική με λίγα χρήματα, «αλλά έφεραν μαζί τους ένα νέο όραμα της Αμερικής», λέει ο αφηγητής. «Το Hollywood ήταν ένα όνειρο, που ονειρεύτηκαν Εβραίοι που έφυγαν από έναν εφιάλτη».

Το 1912, μετά από ένα σύντομο πέρασμα στη Νέα Υόρκη (όπου, σύμφωνα με την ταινία, η βιομηχανία ταινιών "μονοπωλείται" από το ‘κακό’ Thomas Edison), το μικρό αυτό συγκρότημα των αποφασιστικών Εβραίων εγκατέστησε ένα καταστήματος στην Καλιφόρνια, όπου συνάντησε την άμεση επιτυχία. Μέχρι το 1920, είχαν δημιουργήσει το δικό τους κινηματογραφικά στούντιο και άρχισαν να παράγουν εκατοντάδες ταινίες κάθε χρόνο.

Είναι ενδιαφέρον, ότι ενώ το "Hollywoodism" - δηλώνει ότι οι μεγιστάνες ήρθαν αρχικά στην Αμερική "με λίγα χρήματα και μερικά αντικείμενα" - δεν εξηγεί πώς αυτές οι μνημειώδεις επιχειρηματικές δραστηριότητες χρηματοδοτήθηκαν. (Άραγε από τους Rotchilds;)  

Κατά τη δεκαετία του 1920 και του 1930, «το εβδομήντα πέντε τοις εκατό του συνόλου των Αμερικανών πήγαινε στον κινηματογράφο τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα», εξηγεί η ταινία, ενώ οι αίθουσες που προβάλλονταν οι ταινίες είχαν γίνει «οι ναοί της νέας θρησκείας του Χόλιγουντ – οι εβραϊκές αξίες γίνονται κιτς».

«Οι ηθοποιοί έγιναν οι θεοί και οι θεές της νέας αμερικανικής θρησκείας. Και όπου υπάρχουν νέοι θεοί πρέπει να υπάρξουν  νέα είδωλα, και έτσι τα μεγάλα στούντιο ξεκίνησαν μια συντεχνία ταινιών με τον ευγενή τίτλο «Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών», εξηγεί η ταινία. «Ήταν λαμπρή ιδέα του Meyer να δημιουργήσει το Όσκαρ, όπου οι μεγιστάνες των ταινιών θα μπορούσαν να τιμήσουν  ο ένας τον άλλο μοιράζοντας βραβεία. Με τον τρόπο αυτό, από το να είναι μια ομάδα Εβραίων μεταναστών έγιναν βραβευμένοι Αμερικανοί παραγωγοί. "

Οι Εβραίοι μεγιστάνες, όμως, έκαναν κάτι περισσότερο από το να δημιουργήσουν μια επιφανειακή και εγωιστική Χόλιγουντ θρησκεία (η οποία ποτέ δεν υπερηφανευόταν περισσότερο από ό, τι σήμερα). Σύμφωνα με τις πηγές που αναφέρονται στο ντοκιμαντέρ, χρησιμοποίησαν επίσης το νέο μέσο τους για να δημιουργήσουν μια αμερικανική «μαζική κουλτούρα» βασιζόμενη στην αυτο-ικανοποίηση και τον καταναλωτισμό – αυτό που αργότερα θα γίνει γνωστό ως το «Αμερικανικό όνειρο» (“American Dream”).

«Δεν είμαι σίγουρος ότι υπήρχε “αμερικανικό όνειρο”, πριν έρθουν οι Εβραίοι στο Hollywood και το επινοήσουν», λέει ο συγγραφέας / ιστορικός Aljean Harmetz στην ταινία. «Αυτό που είχαμε ... ήταν μια ιδέα ελευθερίας, αλλά δεν είχαμε αυτό που έχουμε σήμερα, που είναι μια λαϊκή κουλτούρα που δημιουργεί όνειρα - Ένα εργοστάσιο ονείρων».

[Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά την μεταμόρφωση της Αμερικής σε μια κοινωνία που βασίζεται στην ικανοποίηση μέσω του μέσου της διαφήμισης – που είναι επίσης στα χέρια μιας μικρής κλίκας Εβραίων της Ανατολικής Ευρώπης - δείτε το ντοκιμαντέρ του BBC του Adam Curtis “Century of the Self” («Ο Αιώνας του Εαυτoύ») - δείτε το εδώ].

  Ο κριτικός κινηματογράφου Gabler αναφέρει: "Δημιούργησαν τη δική τους Αμερική - μια Αμερική που δεν είναι η πραγματική Αμερική ... Αλλά τελικά, αυτή η σκιώδης Αμερική γίνεται τόσο δημοφιλής και διαδίδεται ευρέως σε όλο τον κόσμο που οι εικόνες της και οι αξίες της έρχονται να καταβροχθίσουν την πραγματική Αμερική."

«Και έτσι η μεγάλη ειρωνεία όλων στο Χόλιγουντ - είναι ότι οι Αμερικανοί έρχονται να αυτοπροσδιορίζονται από τη σκιά της Αμερικής, που δημιουργήθηκε από του Εβραίους μετανάστες που ήρθαν από τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης που δεν τους δόθηκε η άδεια για τα όρια της πραγματικής Αμερικής», προσθέτει Gabler.

"Θα μπορούσε κανείς να πει ότι το αμερικανικό όνειρο στην πραγματικότητα ιδρύθηκε στην Ανατολική Ευρώπη."

Δείτε το ντοκιμαντέρ “Hollywoodism: Jews, Movies and the American Dream”:

 
Watch Hollywoodism.avi.AVI in Culture  |  View More Free Videos Online at Veoh.com

ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ / Πηγή