ΑΙΓΥΠΤΟΣ: Mokattam: Ζώντας μέσα στα σκουπίδια και λατρεύοντας τον Θεό στις σπηλιές

Τους ονομάζουν “Zabbaleen”, παρίες, σκουπιδάνθρωπους. Υπάρχουν περίπου 50.000 από αυτούς, είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου χριστιανοί και κυριολεκτικά ζουν στις χωματερές.

Ο μεγαλύτερος οικισμός των “Zabbaleen”, είναι το χωριό Mokattam, με το παρατσούκλι «η Πόλη των Σκουπιδιών» και βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Mokattam, δίπλα στο Manshiyat Naser. Η κοινότητα Zabbaleen στο Mokattam έχει πληθυσμό 20.000 με περίπου 30.000. Πάνω από το 90 τοις εκατό είναι Χριστιανοί Κόπτες.

Στο Κάιρο, για έναν ή τον άλλο λόγο, οι μουσουλμάνοι δεν θα δουλέψουν ως συλλέκτες σκουπιδιών. Ίσως να έχει να κάνει με τις θρησκευτικές πεποιθήσεις τους, ή ίσως επειδή, όπως και η πλειονότητα του πληθυσμού, απλώς αρνούνται να κάνουν μια τέτοια αηδιαστική δουλειά. Όποια και αν είναι ο λόγος, η δουλειά αυτή πέφτει στους χριστιανούς.

Οδηγώντας μέσα από τη χωματερή βρίσκεσαι σε αυτό μέρος που κυριαρχεί η απίστευτη μυρωδιά που παράγεται από τα σκουπίδια της πόλης των 16 εκατομμυρίων που συσσωρεύονται εκεί και μαζί με την ζέστη και τον καυτό ήλιο κάνουν την ατμόσφαιρα αποπνικτική. Ωστόσο, οι Χριστιανοί εργάζονται με ένα χαμόγελο στο πρόσωπό τους.

Η τοπική Κοπτική Εκκλησία στο Mokattam ιδρύθηκε το 1975. Μετά την ίδρυση του ναού, οι Zabbaleen αισθάνθηκαν πιο ασφαλείς στην περιοχή τους και μόνο τότε άρχισαν να χρησιμοποιούν πιο μόνιμη οικοδομικά υλικά, όπως πέτρα και τούβλα, για τα σπίτια τους . Λαμβάνοντας υπόψη την προηγούμενη εμπειρία της έξωσής τους από τη Γκίζα το 1970, οι Zabbaleen ζούσαν σε προσωρινές τσίγκινες παράγκες μέχρι εκείνο το σημείο. Το 1976, μια μεγάλη πυρκαγιά ξέσπασε στο Manshiyat Nasir, η οποία οδήγησε στην έναρξη της κατασκευής της πρώτης εκκλησίας κάτω από το βουνό Mokattam σε μια περιοχή 1.000 τετραγωνικών μέτρων. Οι περισσότερες εκκλησίες έχουν χτιστεί μέσα σε σπηλιές που βρέθηκαν στο Mokattam. Επί του παρόντος, υπάρχουν επτά εκκλησίες-σπηλιές κρυμμένες ανάμεσα στις σπηλιές του βουνού Mokattam. Το Μοναστήρι του Αγίου Συμεών του βυρσοδέψη είναι η μεγαλύτερη και έχει ένα αμφιθέατρο με χωρητικότητα 20.000 ατόμων.  Αυτή η εκκλησία είναι η μεγαλύτερη εκκλησία στη Μέση Ανατολή. Είναι αφιερωμένη στον άγιο της Κοπτικής εκκλησίας, άγιο Σίμων τον βυρσοδέψη, ο οποίος έζησε στα τέλη του 10ου αιώνα, όταν η Αίγυπτος διοικούνταν από τον μουσουλμάνο Χαλίφη Fatimid Al-Muizz Lideenillah. Δίπλα στο Μοναστήρι του Αγίου Συμεών του βυρσοδέψη υπάρχουν οι εκκλησίες του αγίου Bola και του αγίου Μάρκου. Οι εκκλησίες-σπηλιές του Mokattam είναι επίσης ένα σημείο ενδιαφέροντος για πολλούς τουρίστες που επισκέπτονται το Κάιρο .

Ακολουθεί ένα οδοιπορικό από το 1999, όπως το κατέγραψε ο Glenn Penner της χριστιανικής οργάνωσης ‘The Voice of the Martyrs’:

Ήταν μια άθλια ημέρα. Το τελευταίο πράγμα που περίμενα να δω στην Αίγυπτο ήταν βροχή, αλλά έβρεχε με το τουλούμι όλο το πρωί. Ήταν ένας θλιβερός καιρός και κατευθυνόμασταν σε ένα μέρος που σίγουρα δεν ήταν να σου φτιάξει την διάθεση –στην χωματερή της πόλης, στην άκρη του Καΐρου, ένα μέρος που ονομάζεται Mokattam. Εδώ και μισή ώρα ήμουν στριμωγμένος στο πίσω κάθισμα ενός μικρού, απελπιστικού ταξί, που ήταν μια ανακούφιση για τη βροχή, αλλά τώρα πήγαινε κύκλους. Ο οδηγός φάνηκε να μην έχει καμία ιδέα που πήγαινε. Το παράθυρα του αυτοκινήτου ήταν γενάτα υδρατμούς, οι δρόμοι ήταν γεμάτοι, και από αραβικά που

μουρμούριζε, ήταν προφανές ότι δεν ήταν ιδιαίτερα χαρούμενος που έπρεπε να περάσει από αυτό το τμήμα του Καΐρου. Ξαφνικά ένα μεγάλο φορτηγό βρυχήθηκε κοντά μας στους πλημμυρισμένους δρόμους, στέλνοντας ένα κύμα βρώμικου νερού μέσα από το ανοιχτό παράθυρο του οδηγού κατευθείαν στο πίσω κάθισμα.

Έτσι τώρα, δεν ήμουν μόνο στριμωγμένος, θλιμμένος και απογοητευμένος, αλλά ήμουν και μουσκίδι από το κεφάλι μέχρι τα πόδια. Αλλά καθώς καθόμουν εκεί, ο Θεός μου θύμισε γιατί ήμουν στην Αίγυπτο. Είχα έρθει για να υπηρετήσω τους αδελφούς και τις αδελφές μου. Αν θες να υπηρετήσεις θα πρέπει να είσαι πρόθυμος να πας οπουδήποτε και να υποστείς το οτιδήποτε, ακόμη και να πας σε μια χωματερή και να γίνεις μούσκεμα. Γλιστρώντας μέσα από τα στενά δρομάκια γεμάτα λάσπη, σκουπίδια και ανθρώπους, σταματήσαμε και ρωτήσαμε πού ήταν η εκκλησία. Μας είπαν ότι την είχαμε περάσει. Γυρίσαμε και κοιτάξαμε πίσω σε ένα δρομάκι, όπου η εκκλησία έπρεπε να βρίσκεται. Το μόνο που μπορούσα να δω ήταν ένα λευκό σταυρό σε έναν τοίχο και με μια τοιχογραφία από κάτω.

Μαζί με την παρέα μου βγήκα από το ταξί και προσεκτικά περπάτησα στο βρώμικο δρόμο. Η βροχή είχε σταματήσει, και όπως περπατούσαμε μέσα από την πύλη της εκκλησίας του Αγίου Σίμωνα, εξεπλάγην από την αντίθεση ανάμεσα στην απλή ομορφιά αυτού του μικρού ναού και την ασχήμια γύρω από αυτό.

Το 1969, ο κυβερνήτης του Καΐρου ανάγκασε όλους τους συλλέκτες σκουπιδιών της πόλης να πάνε να ζήσουν σε μια περιοχή της πόλης: το Mokattam. Ανήμποροι να βρουν καλύτερη δουλειά, το 99% όσων ζουν και εργάζονται στην Mokattam είναι χριστιανοί. Ωστόσο, εν μέσω μιας τέτοιας απίστευτης φτώχειας, οι πιστοί έχτισαν μια εκκλησία και ένα μοναστήρι που συναγωνίζεται σε ομορφιά κάθε εκκλησία που έχω δει οπουδήποτε στον κόσμο. Ήμουν συγκλονισμένος από το φυσικό μεγαλείο και το μέγεθος ενός αμφιθεάτρου χωρητικότητας 5.000 ατόμων. Ένα αμφιθέατρο χτισμένο σε μια σπηλιά που οι πιστοί έσκαψαν.

Η ζωή κάτω από το Ισλάμ

Ωστόσο, καθώς έβλεπα αυτό το θαύμα, δεν μπορούσα να μην ξεχάσω πού ήμασταν. Η δυσωδία από τους κοντινούς σωρούς σκουπιδιών έξω ήταν πανταχού παρούσα. Και γνώριζα καλά το γεγονός ότι αυτοί οι συλλέκτες σκουπιδιών βρίσκονται στην πραγματικότητα σε καλύτερη κατάσταση από ό, τι πολλοί άλλοι Χριστιανοί της Αιγύπτου. Παρόλο που ζουν μέσα σε μεγάλη φτώχεια, μέσα στα σκουπίδια, τουλάχιστον έχουν μια εργασία. Πολλοί Χριστιανοί, σε όλη την Αίγυπτο, ζουν σε κατάσταση ένδειας που είναι σχεδόν αδύνατο να φανταστεί κανείς, και, σε πολλές περιπτώσεις, η φτώχεια τους οφείλεται στο γεγονός ότι, ως Χριστιανοί, δεν είναι σε θέση να λάβουν την κατάλληλη επαγγελματική κατάρτιση ή τα κατάλληλες θέσεις εργασίας. Οι Χριστιανοί υφίστανται διακρίσεις στην κοινωνία, και πιέζονται να ασπαστούν το Ισλάμ, προκειμένου να ξεφύγουν από τη φτώχεια τους. Έχουν δυσφημιστεί στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, απαγορεύεται να συμμετέχουν σε εκλογική επιτροπή και απαγορεύεται να είναι υποψήφιοι σε εκτελεστικές θέσεις στην κυβέρνηση, στην αστυνομία, στο στρατό ή σε περιφέρειες. Αυτό παρά το γεγονός ότι οι χριστιανοί αποτελούν το 10% του πληθυσμού. Δεν επιτρέπεται να φτιάξουν νέα κτίρια εκκλησιών ή να ανακαινίσουν τα υφιστάμενα. Ο τεράστιος ρόλος που έχει παίξει ο Χριστιανισμός στην ιστορία της Αιγύπτου αγνοείται στο εκπαιδευτικό σύστημα. Και στην Άνω Αίγυπτο, οι Χριστιανοί έχουν υποστεί σωρεία επιθέσεων και έχουν δολοφονηθεί πολλές φορές τα τελευταία χρόνια από μουσουλμάνους εξτρεμιστές.

Κάθε χρόνο χιλιάδες Αιγύπτιοι χριστιανοί ασπάζονται το Ισλάμ, καθώς η πίεση να το πράξουν είναι σχεδόν αφόρητη. Οι νεαρές χριστιανές γυναίκες εσκεμμένα βρίσκονται στο στόχαστρο για αυτό που έχει χαρακτηρισθεί ως «προγραμματισμένες αποπλανήσεις» από μουσουλμάνους άνδρες. Ενώ οι χριστιανές γυναίκες κατά καιρούς έχουν απαχθεί, βιαστεί, και δια της βίας παντρευτεί τους μουσουλμάνους διώκτες τους, μια πιο κοινή στρατηγική είναι να μαθαίνουν κρυφά πολλά για μια νεαρή χριστιανή γυναίκα και στη συνέχεια να την αποπλανούν, χρησιμοποιώντας τις πληροφορίες που έχουν συλλέξει κατά τέτοιο τρόπο ώστε να εγγυάται ουσιαστικά την επιτυχία της αποπλάνησης. Καθώς πολλοί Χριστιανοί είναι απελπιστικά φτωχοί, πολλές κοπέλες είναι επιρρεπείς στο να "πέσουν" από έναν νεαρό άνδρα με χρήματα. Στη συνέχεια, όταν η νεαρή γυναίκα ερωτευτεί, ασπάζεται συνήθως το Ισλάμ, προκειμένου να ευχαριστήσει τον ‘αγαπημένο’ της και δεν υπάρχει ουσιαστικά τίποτα, που να μπορούν να κάνουν οι γονείς της και η εκκλησία για να την βοηθήσουν.

Οι Χριστιανοί, άντρες μπαίνουν στον πειρασμό να ασπαστούν το Ισλάμ, προκειμένου να πάρουν μια καλύτερη δουλειά ή να παντρευτούν μια άλλη γυναίκα. Εάν ένα ζευγάρι χωρίσει, ο ένας από τους δύο γίνεται συνήθως μουσουλμάνος, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι αυτός ή αυτή θα πάρει την επιμέλεια των παιδιών. Και το να γίνει κάποιος μουσουλμάνος είναι κάτι πολύ εύκολο. Ωστόσο, το να γίνει κάποιος Χριστιανός είναι κάτι πολύ δύσκολο και επικίνδυνο. Μουσουλμάνοι που προσηλυτίστηκαν στον χριστιανισμό δέχονται απειλές κατά της ζωής τους και έντονη παρενόχληση. Στην Αίγυπτο, δεν είναι παράνομο να είσαι Χριστιανός (αν γεννήθηκες σε μια χριστιανική οικογένεια), αλλά νομικά δεν μπορείς να γίνεις (αλλάζοντας πίστη και εγκαταλείποντας το Ισλάμ).

Στις 11 Νοεμβρίου 2011 συγκεντρώθηκαν στην εκκλησία του αγίου Σίμωνα, περίπου 70.000 χριστιανοί σε μια εκδήλωση 12 ωρών, για να προσευχηθούν, να ψάλλουν και να δοξάσουν τον Θεό. Μαζί με τους Κόπτες που ήταν η πλειοψηφία, υπήρχαν και καθολικοί και προτεστάντες.

ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ