Προετοιμασία, πόλεμος και κομμουνιστές

Η διορατικότητα του I. Μεταξά είχε προετοιμάσει τη χώρα για την ερχόμενη θύελλα. Ένας πολεμιστής του μετώπου, ο Αλέξανδρος Λαγκαδάς, γράφει γι’ αυτό:

Το ΟΧΙ του Μεταξά δεν ήταν ένας παλικαρισμός. Είχε προηγηθεί προετοιμασία πολλών ετών. Ένας πόλεμος δεν κερδίζεται μόνο με την γενναιότητα ή την άσκοπη θυσία. Υπήρχαν επιτελικά σχέδια, εξοπλισμός και μεγάλα αμυντικά έργα. Η "Γραμμή Μεταξά" λ.χ. που επί ημέρες κράτησε τους Γερμανούς και τους προξένησε μεγάλες απώλειες, μας είχε κοστίσει 1.500 εκατομμύρια δραχμές, ενώ γενικώς οι προπαρασκευές μας, για τον πόλεμο, 16 δισεκατομμύρια δραχμές. Τεράστιο ποσόν για την τότε οικονομία μας" (βλ. βιβλίο «Αλβανία 1940-1941.Αναμνήσεις ενός Πολεμιστή», σελ. 17, εκδόσεις Θέογνις, 2001). Κι αυτά τα έξοδα έγιναν παράλληλα με τα έξοδα ενός πρωτόγνωρου μέχρι τότε κοινωνικού κράτους. Όλα τα καταφέρνει μια χρηστή διοίκηση. Είναι χαρακτηριστικό, όπως γράφει ο Κ. Πλεύρης στη βιογραφία του Μεταξά, ότι οι Γερμανοί και οι ντόπιοι εχθρού του καθεστώτος έψαχναν μάταια επί μήνες να βρούνε την παραμικρή κλεψιά, για να σπιλώσουν τη μνήμη του.

Βρήκανε να πούνε μετά την απελευθέρωση ότι λαός πολέμησε εναντίον του φασισμού. Τους απαντά ο Αλ. Λαγκαδάς στην ίδια σελίδα του πιο πάνω βιβλίου του, που γράφει: "Πολλοί θέλουν να πιστεύουν πως πολεμήσαμε κατά του φασισμού, μα φασισμό είχαμε και μεις. Η ουσία είναι πως αγωνισθήκαμε σαν Έλληνες για την πατρίδα μας, δεν κάναμε αγώνα κατά πολιτικών συστημάτων, ασχέτως αν με τις νίκες μας και ιδίως την αποτυχία των Ιταλών, κατά την εαρινή επίθεση το 1941, όπου βρισκόταν στην Αλβανία και ο Μουσολίνι, ο Ιταλικός φασισμός άρχισε να καταρρέει και να ακούγονται και από τους πιο φανατικούς άλλοτε φασίστες και συνεργάτες του Μουσολίνι, έντονες διαμαρτυρίες. Ήταν η αρχή του τέλους".  

Ό,τι όμως και να λένε, η αλήθεια είναι ότι η Ελλάς μπήκε στον πόλεμο πανέτοιμη. Μέχρι και τα πρώτα διατάγματα είχε έτοιμα από καιρό ο Μεταξάς, που στο πρώτο πολεμικό υπουργικό συμβούλιο τ’ ανέσυρε και τα υπέγραψε πρώτος. Ενώ με ατομικές προσκλήσεις, για να μη φανεί ότι σπάει την ουδετερότητα της χώρας, είχε επιτελέσει μεγάλο μέρος της επιστράτευσης. Για πρώτη φορά μέσα σε πολύ μικρό διάστημα η Ελλάς βρέθηκε με 500.000 μάχιμο στρατό.

Απέναντι στις ετοιμασίες πολέμου και το πανηγύρι του, στάθηκε το ΚΚΕ. Ο εθνικός κυβερνήτης διοργάνωσε παλλαϊκό έρανο για την προμήθεια πολεμικού υλικού, ιδιαίτερα για την ενίσχυση της ανύπαρκτης σχεδόν αεροπορίας. Με απόφασή της η ΓΣΕΕ κάλεσε τους εργαζόμενους να δουλέψουν μια Κυριακή και να δώσουν το μεροκάματό τους υπέρ της Αεροπορίας. Η ΚΕ του ΚΚΕ εξέδωσε προκήρυξη, που αναφέρει μεταξύ άλλων:"... Το Κ.Κ.Ε. καλεί τους εργάτες και τον Ελληνικό να μποϋκοτάρουν με όλες τις μορφές πάλης το μεροκάματο της Κυριακής 13.6.37 που γίνεται παρά τη θέλησή τους και προορίζεται για την αεροπορία. Γιατί οι εξοπλισμοί και η αεροπορία του δικτάτορα Μεταξά δεν αποβλέπουν στην υπεράσπιση της ανεξαρτησίας και της ακεραιότητας της Ελλάδας. Οι εξοπλισμοί αυτοί πρόκειται να χρησιμοποιηθούν για λογαριασμό του Χίτλερ, για την καταστροφή ανοχύρωτων πόλεων και του άμαχου πληθυσμού όπως κάνουν οι φασίστες στην Ισπανία...". (Ολόκληρη η προκήρυξη περιλαμβάνεται στον τέταρτο τόμο των επίσημων κειμένων που εξέδωσε το κόμμα). Το ΚΚΕ αντέδρασε όμως και στην περιορισμένη επιστράτευση με ατομικές προσκλήσεις, μετά την κατάληψη της Αλβανίας από τους Ιταλούς στις αρχές Απριλίου το 1939. Στις 10 Απριλίου 1939 η ΚΕ του ΚΚΕ εξέδωσε νέα προκήρυξη όπου σημειώνει:"... Το ψωμί του λαού γίνεται μηχανοκίνητες φασιστικές ορδές και ειδικά σώματα ασφαλείας του δικτάτορα, προορισμένα να τυραννούν το λαό και να αντιπαρατάσσονται στον Ελληνικό στρατό. Ο Μουσολίνι καλείται από την ίδια την "Ελληνική" κυβέρνηση για να την υπερασπίσει από ενδεχόμενη ανατροπή".

Υπενθυμίζουμε απλά ότι η κυβέρνηση Μεταξά δεν προχώρησε σε καμία συνθήκης φιλίας με το φασιστικό καθεστώς του Μουσολίνι ή με τον Χίτλερ. Αντίθετα σύμφωνο φιλίας με το ιταλικό φασιστικό καθεστώς υπέγραψε η δημοκρατική κυβέρνηση των Φιλελευθέρων το 1928. Όπως όμως και να έχει η Ιστορία δικαίωσε όλη την πολιτική του I. Μεταξά κι έτσι φτάσαμε στο έπος του αλβανικού μετώπου. Αλλά στην ίδια την προκήρυξη, που κι αυτή περιλαμβάνεται στον τέταρτο τόμο των επίσημων κειμένων του ΚΚΕ, η ΚΕ προσκαλεί σε στάση τους εφέδρους λέγοντας: "Έφεδροι, στην περίπτωση επιστράτευσης πάρτε τα όπλα και χρησιμοποιείστε τα ενάντια στον μεγαλύτερο εχθρό της Ελληνικής πατρίδας, τη Βασιλομεταξική δικτατορία". 

Περισσότερο εξαγριώνεται το ΚΚΕ μετά τις πρώτες ελληνικές νίκες σε βάρος των τότε συμμάχων της ΕΣΣΔ. Νέα προκήρυξη βγάζει η ΚΕ στις 7 Δεκεμβρίου 1940, που γράφει μεταξύ άλλων: "Καλούμε τους πολεμιστές μας να αρνηθούν να πολεμήσουν πέρα από τα σύνορα της πατρίδας μας. Τι ζητάμε στην Αλβανία; Πού μας πάνε; Ο λαός μας δεν θέλει δεύτερο Σαγγάριο. Παίρνοντας αυτή την απόφαση οι πολεμιστές μας να υποβάλλουν στους αντιπάλους απέναντι τους προτάσεις ειρήνης δίχως προσαρτήσεις και αποζημιώσεις". Πάλι καλά, γιατί τους πολεμιστές του Μικρασιατικού μετώπου τους καλούσαν να παραδοθούν στις ορδές του Κεμάλ. Η προδοσία τους όμως δεν σταματά εδώ. Στο ίδιο το μανιφέστο που περιλαμβάνεται στον πέμπτο Tόμο των επίσημων κειμένων του ΚΚΕ, από την ΚΕ καλούνται: "Ιδιαίτερα οι εργάτες μεταφορών, ναυτεργάτες, σιδηροδρομικοί, αυτοκινητιστές να σαμποτάρουν με κάθε τρόπο τη μεταφορά πολεμοφοδίων κι οι εργάτες των πολεμικών εργοστασίων να κωλυσιεργήσουν όσο μπορούν την παραγωγή". Δεν έμειναν στα λόγια οι κομμουνιστές.

Ο Αλ. Λαγκαδάς περιγράφει την δράση τους: "θυμάμαι πως την πρώτη ημέρα που φορέσαμε τις στολές μα, μας πλησίασαν άτομα που ενώ μας αγκάλιαζαν και μας εύχονταν "και με τη νίκη", έβαζαν στις τσέπες μας, στις χλαίνες μας, κομμουνιστικές προκηρύξεις που με το κείμενό τους μας προέτρεπαν να μην πολεμήσουμε για την πλουτοκρατία και να δώσουμε τα χέρια με τους Ιταλούς. Αυτά λίγο πριν φύγουμε για το μέτωπο (ο.α., σελ. 31).

Από το περιοδικό “PATRIA”, τ. 5, Οκτώβριος 2007