Captain Harlock. Το είδωλο των “fascisti immaginari”

Του Carlomanno Adinolfi (Il Primo Nazionale) / ΚΟ

Ο Captain Harlock (Κάπτεν Χάρλοκ) είναι ένας φανταστικός χαρακτήρας που δημιουργήθηκε από τον Ιάπωνα σχεδιαστή manga Leiji Matsumoto και πρωταγωνιστής των σειρών manga “Space Pirate Captain Harlock”. Ο Χάρλοκ είναι ο αρχέτυπος ρομαντικός ήρωας, ένας πειρατής του διαστήματος με μια ατομικιστική φιλοσοφία για την ζωή. Είναι τόσο ευγενής όσο και σιωπηλός, αντάρτικος, σθεναρά αγωνιζόμενος εναντίον ολοκληρωτικών καθεστώτων, είτε αυτά είναι γήινα, είτε εξωγήινα. Δεν φοβάται τον θάνατο. Το τραγούδι του μιλούσε για "έναν μαύρο πειρατή που έχει μόνο τον ουρανό για σπίτι" και του οποίου «το κρανίο είναι μια σημαία που σημαίνει ελευθερία».   

Αν και υπάρχουν μικρές παραλλαγές σε κάθε λέξη της ιστορίας του Χάρλοκ, τα βασικά παραμένουν τα ίδια. O Ματσουμότο παρουσιάζει ένα μέλλον (2977 μ.Χ.) στο οποίο η Γη έχει επιτύχει να φτάσει σε έναν τεράστιο διαστημικό πολιτισμό, αλλά υποχωρεί σιγά σιγά και σταθερά στην ενοχή ή την απελπισία, συχνά λόγω της ήττας και της υποταγής στον ξένο εισβολέα. Ενάντια στη γενική απάθεια, ο Χάρλοκ αρνείται την ήττα και οδηγεί ένα πλήρωμα παράνομων με το σκάφος του το Arcadia σε τολμηρές επιδρομές εναντίον των καταπιεστών της Γης.  

Ο χαρακτήρας δημιουργήθηκε από τον Leiji Matsumoto το 1977 και έγινε δημοφιλής στην τηλεοπτική σειρά “Space Pirate Captain Harlock” του 1978. Έκτοτε, ο χαρακτήρας εμφανίστηκε σε πολυάριθμες σειρές κινουμένων σχεδίων στην τηλεόραση και ταινίες, η τελευταία από τις οποίες είναι η «Space Pirate Captain Harlock», του 2013.

Στην Ιταλία η σειρά ήρθε το 1979 και σύντομα ο χαρακτήρας του Ματσουμότο έγινε σύμβολο για τουλάχιστον τρεις γενιές αγωνιστών της αποκαλούμενης ριζοσπαστικής δεξιάς. Σύμβολο για εκείνους που αντιμετωπίζονται ως εγκληματίες και έχουν αποφασίσει να αγωνιστούν για να αποκατασταθεί η δικαιοσύνη, ενάντια σε διεφθαρμένες κυβερνήσεις που διευθύνονται από γραφειοκράτες οι οποίοι κάνουν πλύση εγκεφάλου στον λαό τους χρησιμοποιώντας τηλεοπτικές εκπομπές και επιτρέποντας παράλληλα μια ξένη εισβολή προκειμένου να διασφαλιστεί η εκλογική τους επιτυχία.

Βλέποντας την εικόνα του πειρατή του διαστήματος στον συμβολισμό της ριζοσπαστικής δεξιάς, η αριστερά προσπάθησε αρκετές φορές να κάνει "αντεπίθεση", κατηγορώντας τους φασίστες ότι παρεξήγησαν και οικειοποιήθηκαν την ιστορία και τις ιδέες ενός χαρακτήρα. Και έτσι διαβάσαμε για έναν «αναρχικό» Χάρλοκ που παλεύει μόνο για τα προσωπικά του ιδανικά, αλλά που δεν έχει πατρίδα, και εάν έχει, αυτή είναι ένας αστρικός ουρανός χωρίς σύνορα. Είναι πολύ άσχημο ότι η πατρίδα του Χάρλοκ το καθιστά πολύ σαφές, ότι παρά το άπειρο του ουρανού ξέρει πάντα από πού προέρχεται και για ποιον πρέπει να πολεμήσει, τόσο πολύ ώστε να αρνείται επανειλημμένα να παντρευτεί αλλού, ακόμη και σε γαλαξιακούς παράδεισους - αντίο ius soli - ακριβώς επειδή γνωρίζει ότι ο απώτερος στόχος του είναι να πάει στο σπίτι και να αγωνιστεί για τη σωτηρία του.

Ο αγώνας κατά του ξένου εισβολέα

Είναι λυπηρό το γεγονός ότι για να πολεμήσει για τη χώρα του επιλέγει την εξορία μόνο για να σώσει τη γη του, τον λαό του, την οικογένειά του και τους αγαπημένους του, ανεξάρτητα από την κυβέρνηση που τους διοικεί. Είναι λυπηρό το ότι αποτελεί παράδειγμα για όλους εκείνους που για λόγους ευκολίας ή κέρδους σταμάτησαν να πολεμούν εναντίον του ξένου εισβολέα , ίσως ακόμη και συνεργάζονται μαζί του και ξεπουλάνε την τον πολιτισμό τους.

Στη συνέχεια, υπάρχει η περίφημη "Messerschmitt σκηνή" που εμφανίζεται στο κινηματογραφικό έργο “The Arcadia of My Youth”, το οποίο δείχνει τον πρόγονο του Χάρλοκ – τον Phantom Harlock II - που απεικoνίζεται ως ένας Γερμανός πιλότος με σιδηρούν σταυρό και σβάστικα στους ουρανούς του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου. Μια σκηνή που προκάλεσε προφανώς τη φαντασία πολλών "ακροδεξιών" νέων και που η αριστερά προσπάθησε να ξαναγράψει. Ο πρόγονος του Χάρλοκ αγωνίζεται σε ένα γερμανικό αεροπλάνο μόνο και μόνο επειδή είναι το μόνο διαθέσιμο μέσο για να πετάξει και ορισμένοι αφελείς ακροδεξιοί τον αγάπησαν χωρίς λόγο" έγραψε το Il Manifesto πριν από μερικά χρόνια, στην πρώτη ιταλική μετάφραση στην οποία ο Χάρλοκ ισχυρίζονταν ότι «πετούσε μόνος» και χρησιμοποίησε το αεροπλάνο επειδή ήταν «το μόνο που είχε βρει». Μια μετάφραση που ήταν σαφώς λανθασμένη ακόμη και με την πρώτη ματιά, δεδομένου ότι στην επόμενη σκηνή ο Χάρλοκ θα οδηγούσε μια μοίρα άλλων ναζιστικών Messerschmitts.

Το αστείο σε αυτό το άρθρο ήταν ότι χρησίμευσε για να ξεκινήσει η "νέα αποκατασταθείσα έκδοση" της ταινίας μεγάλου μήκους, η οποία δυστυχώς μας έδωσε επίσης τη διόρθωση με τη σωστή μετάφραση στην οποία ο Χάρλοκ, στο ερώτημα γιατί πέταξε με αεροπλάνο σιδηρού σταυρού, απάντησε ξερά "Για ευγένεια και ευγνωμοσύνη προς το έθνος μου". Και το Μανιφέστο και διάφοροι υποστηρικτές της αναρχικής ανάγνωσης κατάπιαν την γλώσσα τους.

Από την άλλη πλευρά, αρκεί να δούμε τα άλλα έργα του Matsumoto να σημειώσουμε ότι καθώς επέζησε από πυρηνική γενοκτονία σχεδόν τυχαία, δεν έχει μια σωστά ευθυγραμμισμένη και πολιτικά ορθή άποψη για τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Χάρλοκ, εκτός των άλλων στοιχείων που έχει και τον αγαπάμε, είναι και μια μεγάλη σύνθεση μεταξύ Ευρώπης και Ιαπωνίας, της κουλτούρας τους και εκείνων των στοιχείων που τους έκανε σπουδαίους.

Αν και, φυσικά, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έδωσαν έμφαση μόνο στο «αντιπολεμικό» μήνυμα του Ματσουμότο, ξεχνάνε πως o Ιάπωνας mangaka ισχυρίστηκε ότι είχε ως έμπνευση το Bushido (κώδικα συμπεριφορά των Σαμουράι) και τις διδασκαλίες του Miyamoto Musashi, του πιο διάσημου σαμουράι στην ιστορία που έζησε στο μεταίχμιο του δέκατου έκτου με δέκατου έβδομου αιώνα. Και αν ο πόλεμος είναι φοβερός, επειδή η αρμονία είναι προτιμότερη, είναι καθήκον όλων να αγωνιστούμε μέχρι τέλους, να σηκωνόμαστε μετά από κάθε πτώση, να διδάσκουμε την πίστη στους νέους και ότι "δεν πρέπει να ντρέπονται να χύσουν δάκρυα, να ντρέπονται να παραδοθούν ", όπως αποδεικνύουν όλοι οι χαρακτήρες του, που ονειρεύονται την ειρήνη και αγωνίζονται μέχρι θανάτου όταν αυτό είναι απαραίτητο.

Αλλά όπως είπαμε στο Χάρλοκ, υπάρχει και πολλή ευρωπαϊκή ψυχή. Ο Matsumoto έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι αγαπούσε τον πολιτισμό της Ευρώπης και επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από αυτόν. Εκτός από την ταινία που λάτρευε μικρός την γαλλική δραματική ταινία του 1955 «Marianne of My Youth», από όπου εμπνεύστηκε τον τίτλο “The Arcadia of My Youth”, που έδωσε στον Χάρλοκ τη γερμανική πατρίδα του Heiligenstadt και έδωσε την εντύπωση ότι όλοι οι θηλυκοί χαρακτήρες σχεδιάστηκαν με βάση την πρωταγωνίστρια της ταινίας, την όμορφη Γερμανίδα ηθοποιό Marianne Hold, δεν μπορεί κανείς να παρατηρήσει την επιρροή του Wagner σε όλο το κοσμικό έπος του πειρατικού χώρου. Εκτός από το έπος του «Δαχτυλιδιού των Νιμπελούνγκεν» (Όπερα του Βάγκνερ) στην οποία οι αναφορές είναι προφανείς, υπάρχει το μονόκλ του Harlock, και το κοράκι στον ώμο του, που μας θυμίζει τον "Πατέρα των Θεών του Άσγκαρντ".

Πριν λίγες ημέρες γιορτάστηκε η 40ή επέτειος από την πρώτη «επίσκεψη» του Χάρλοκ στην Ιταλία. Μόλις λίγους μήνες πριν προβληθεί το πρώτο επεισόδιο, ο τότε κομμουνιστής βουλευτής της προλεταριακής δημοκρατίας Silverio Corvisieri (φώτο), μέλος της επιτροπής Vigilanza Rai, εκδήλωσε την αντίθεσή του στην εισαγωγή ιαπωνικών κινούμενων σχεδίων, εκτοξεύοντας από τις σελίδες της La Repubblica ένα ανάθεμα ενάντια στον κίνδυνο των μηνυμάτων που είναι εγγενή στα ιαπωνικά έργα όπως ο «ηρωισμός των πολεμιστών». "Προβάλλεται η βία, η λατρεία της αποστολής του μεγάλο μαχητή, η θρησκεία των ηλεκτρονικών μηχανών, η απόρριψη των διαφορετικών", έγραψε. Λίγο αργότερα βγήκε η κομμουνίστρια πολιτικός Nilde Iotti να χαρακτηρίσει τα anime ως «επικίνδυνα και αντιδημοκρατικά». 

Σήμερα, 40 χρόνια αργότερα, ο Χάρλοκ ίσως έχει πετύχει μια ακόμη νίκη πάνω από το Messerschmitt του προγόνου του: έχοντας συνειδητοποιήσει τους εφιάλτες των λογοκριτών του Σαλαφισμού μας.

ΚΟ / από εδώ