«Πάρτυ του Τσαγιού»: η νέα δυναμική αμερικανική Δεξιά

του Νίκου Δούκα

Στις 28 Αυγούστου 2010 300.000 Αμερικανοί συγκεντρώθηκαν στην Ουάσινγκτον μπροστά από το μνημείο Λίνκολν, στο σημείο που πριν από 47 ακριβώς χρόνια ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ εκφώνησε την ομιλία του «Έχω ένα όνειρο». Ανάμεσα στους κεντρικούς ομιλητές της εκδήλωσης ήταν η ανιψιά του Κινγκ, Αλβέντα Κινγκ. Όμως η ογκώδης διαδήλωση δεν ήταν προς τιμή του Λούθερ Κινγκ, αλλά προς τιμή του Αμερικανικού στρατού. Ήταν ένα ακόμα «Πάρτυ του Τσαγιού», από αυτά που οργανώνονται τους τελευταίες μήνες κατά της κυβέρνησης Ομπάμα.

Η ονομασία «Πάρτυ του Τσαγιού» έχει τις ρίζες της στην δράση των κατοίκων της Βοστώνης το 1773 εναντίον της Βρετανικής Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών, η οποία επιθυμούσε να επεκτείνει το μονοπώλιο που είχε στο εμπόριο τσαγιού, και στις βρετανικές αποικίες της Βορείου Αμερικής. Οι Βρετανοί άποικοι, πιστοί στην αρχή «καμία φορολογία χωρίς έγκριση από εκπροσώπους του λαού», αντέδρασαν βίαια όταν τα πλοία της Εταιρείας έφθασαν στο λιμάνι της Βοστώνης. Επιβιβάστηκαν στα πλοία και έριξαν στην θάλασσα το φορτίο τσαγιού. Το περιστατικό αποτέλεσε σημείο καμπής στις σχέσεις των αποικιών με την Μεγάλη Βρετανία και οδήγησε στην έκρηξη της Αμερικανικής Επανάστασης το 1775.

Αν το «Πάρτυ του Τσαγιού» το 1773 στην Βοστώνη ήταν η δυναμική αντίδραση των Αμερικανών στην οικονομική πολιτική του Βρετανού βασιλέα Γεώργιου Γ’, τα σύγχρονα «Πάρτυ του Τσαγιού» στις ΗΠΑ αποτελούν την δυναμική αντίδραση στην οικονομική πολιτική του Μπάρακ Ομπάμα. Το πρώτο σύγχρονο «Πάρτυ του Τσαγιού» έγινε στις 24 Ιανουαρίου 2009 στην πολιτεία της Νέας Υόρκης ενάντια σε φόρο «κατά της παχυσαρκίας» στα αναψυκτικά. Η επιτυχία του ήταν απρόσμενη και, με την βοήθεια του Διαδικτύου, η ιδέα διαδόθηκε σαν αστραπή. Δεκάδες αυθόρμητα «Πάρτυ του Τσαγιού» οργανώθηκαν σε όλες τις πόλεις των ΗΠΑ με κεντρικό σύνθημα τον περιορισμό της φορολογίας και της κρατικής σπατάλης. Οι διαδηλωτές συγκεντρώνονται συνήθως έξω από δημαρχεία, ενώ αρκετές φορές διακόπτουν ομιλίες Δημοκρατικών πολιτικών με ερωτήσεις για την φορολογική πολιτική της κυβέρνησης Ομπάμα.

Τα «Πάρτυ του Τσαγιού» έγιναν μαζικά όταν ο Ομπάμα ανακοίνωσε στις αρχές του 2010 το νομοσχέδιο για την αναμόρφωση του κλάδου Υγείας. Το νομοσχέδιο καθιστά υποχρεωτική την ιατρική ασφάλιση των Αμερικανών. Όμως το κόστος δεν θα καλύπτεται από τον ασφαλισμένο, εφόσον δεν έχει τα χρήματα να το πληρώσει, αλλά από το Αμερικανικό κράτος, επιβαρύνοντας ουσιαστικώς τους υπόλοιπους φορολογούμενους! Στην αριστεροκρατούμενη Βοστώνη, ο Ρεπουμπλικάνος Σκοτ Μπράουν έκανε κεντρικό σημείο της προεκλογικής του εκστρατείας το νομοσχέδιο για την Υγεία και θριάμβευσε, καταλαμβάνοντας την θέση του μακαρίτη Έντουαρντ Κένεντυ, στερώντας την πλειοψηφία στην Γερουσία από τους Δημοκρατικούς. Το νομοσχέδιο τελικώς πέρασε με οριακή πλειοψηφία (219 υπέρ - 212 κατά), αλλά τα «Πάρτυ του Τσαγιού» είχαν κερδίσει τις εντυπώσεις με την μαζικότητα και την μαχητικότητά τους.

ΠΑΝΩ: Κονκάρδα με την «σημαία του Γκάντσντεν» που πρωτοεμφανίστηκε κατά την Αμερικανική Επανάσταση και χρησιμοποιείται από τους διαδηλωτές στα «Πάρτυ του Τσαγιού».

Η κινητοποίηση των διαδηλωτών στα «Πάρτυ του Τσαγιού» είναι υπόδειγμα αυτο-οργάνωσης. Όμως ποια είναι η κοινωνική και πολιτική ταυτότητα όσων συμμετέχουν στα «Πάρτυ του Τσαγιού»; Οι δημοσκοπήσεις λένε ότι είναι μοιρασμένοι κομματικώς μεταξύ Ρεπουμπλικάνων (54%) και ανεξάρτητων (41%). Η μεγάλη πλειοψηφία είναι ιδεολογικώς συντηρητικοί (73%), μορφωτικώς απόφοιτοι πανεπιστημίου (70%), φυλετικώς λευκοί (89%) και θρησκευτικώς προτεστάντες (61%). Συμφωνούν (88%) με τον νόμο της πολιτείας της Αριζόνας κατά της λαθρομετανάστευσης, διαφωνούν (82%) με την νομιμοποίηση των γάμων ομοφυλοφίλων και διαφωνούν (74%) με τις πολιτικές «θετικών διακρίσεων» υπέρ των μειονοτήτων.

Η επιτυχία των αυθόρμητων «Πάρτυ του Τσαγιού» αιφνιδίασε τόσο τους Δημοκρατικούς, όσο και τους Ρεπουμπλικάνους. Οι Δημοκρατικοί δεν περίμεναν να αντιμετωπίσουν τόσο έντονες αντιδράσεις από τον πρώτο χρόνο της διακυβέρνησης του Ομπάμα. Η πρώτη αντίδρασή τους ήταν να ισχυριστούν ότι είναι μικρές περιθωριακές διαδηλώσεις. Η ραγδαία εξάπλωσή τους απέδειξε το ακριβώς αντίθετο. Στην συνέχεια χρησιμοποίησαν (τι άλλο;) το επιχείρημα του «ρατσισμού» κατά των διαδηλωτών. Η παρουσία αρκετών εγχρώμων ανάμεσα στους διαδηλωτές, το διαψεύδει. Πλέον ισχυρίζονται ότι τα «Πάρτυ του Τσαγιού» είναι ... συνομωσία του Ρεπουμπλικανικού κόμματος κατά του Ομπάμα. Η ουσία είναι πως οι Δημοκρατικοί έχουν υποστεί μία μεγάλη ήττα, καθώς ο αρχικός ενθουσιασμός για την εκλογή Ομπάμα έχει κοπάσει και η πλειοψηφία των Αμερικανών (57%) διαφωνεί με την οικονομική πολιτική του.

Οι Ρεπουμπλικάνοι δεν εξεπλάγησαν λιγότερο από την επιτυχία των «Πάρτυ του Τσαγιού». Ευρισκόμενοι σε διάλυση μετά την καταστροφική οκταετία του Τζορτζ Μπους, η οποία εξασθένισε σημαντικά την ισχύ της χώρας, το τελευταίο που περίμεναν ήταν τα μαζικά «Πάρτυ του Τσαγιού». Η οικονομική πολιτική του Τζορτζ Μπους ήταν ανεύθυνη, καθώς το κράτος αύξησε τα έξοδά του για να καλύψει τις υπερπόντιες εκστρατείες σε Αφγανιστάν και Ιράκ, ενώ ο κρατικός προϋπολογισμός ήταν όλο και πιο ελλειμματικός. Συνεπώς οι περισσότεροι Ρεπουμπλικάνοι πολιτικοί είχαν απομακρυνθεί από τις βασικές αρχές του κινήματος «Πάρτυ του Τσαγιού» περί περιορισμού της φορολογίας και της κρατικής σπατάλης.

Το πολιτικό αποτέλεσμα είναι ότι η δράση του κινήματος «Πάρτυ του Τσαγιού» έχει εμποδίσει την εκλογή εκπροσώπων του Ρεπουμπλικανικού κατεστημένου προς όφελος «οικονομικώς συντηρητικών» πολιτικών. Ο Ραντ Πωλ, υιός του Ρον Πωλ, στο Κεντάκυ, η Σάρον Ανγκλ στην Νεβάδα, ο Τιμ Σκοτ και η Νίκυ Χάλεϋ στην Νότια Καρολίνα, ο Πωλ Λε Πέιτζ στο Μέιν, η Άννα Λιτλ στο Νιού Τζέρσεϋ, η Κρίστι Νοέμ στην Νότια Ντακότα, ο Τζο Μίλερ στην Αλάσκα και Μάικ Λι στην Γιούτα είναι μερικά παραδείγματα πολιτικών που κέρδισαν το χρίσμα στις εσωκομματικές εκλογές, με την υποστήριξη του κινήματος «Πάρτυ του Τσαγιού». Πλέον ετοιμάζονται να διεκδικήσουν την εκλογή τους ενάντια στους Δημοκρατικούς στις τοπικές εκλογές του Νοεμβρίου, έχοντας κάνει κεντρικό θέμα την ανάγκη για υπεύθυνη οικονομική πολιτική.

Η μελέτη των πολιτικών εξελίξεων στις ΗΠΑ έχει ενδιαφέρον και για την Ελλάδα, καθώς υπάρχουν αρκετές ομοιότητες στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι δύο χώρες. Το 2009 το δημόσιο χρέος και το έλλειμμα του προϋπολογισμού στις ΗΠΑ, όπως και στην Ελλάδα, ήταν τα μεγαλύτερα μεταπολεμικώς. Η ιδεολογική συγγένεια του Γιώργου Παπανδρέου με τον Μπάρακ Ομπάμα είναι γνωστή. Συνεπώς δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι και οι δύο επιλέγουν ως «λύση» του οικονομικού προβλήματος την αύξηση των φόρων, αντί για την μείωση των κρατικών δαπανών. Μήπως είναι καιρός για ένα ελληνικό «Πάρτυ του Τσαγιού»;

Πηγή - Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο τεύχος 24 (Οκτώβριος-Νοέμβριος 2010) του διμηνιαίου περιοδικού Patria.