Το γράμμα από την φυλακή του Birmingham

Ίσως το πιο διάσημο έργο του Martin Luther King, Jr (1929-1968) είναι το "Γράμμα από την φυλακή του Birmingham."

Πηγή/Μετάφραση από : www.massresistance.org

Το "Γράμμα από την φυλακή του Birmingham" γράφτηκε πριν από περίπου 46 χρόνια, στις 16 Απριλίου 1963, ενώ ο King ήταν εξασθενημένος στην φυλακή. Είχε συλληφθεί ενώ ηγείτο μιας εκστρατείας δημοσίων διαμαρτυριών κατά των φυλετικών διακρίσεων. Σε αυτή τη μακρά επιστολή (6.875 λέξεις), αναπτύσσει την φιλοσοφία του, τις παρατηρήσεις του στην κοινωνία, καθώς και τους λόγους για τους οποίους κάνει αυτό που κάνει.

Το "Γράμμα από την φυλακή του Birmingham" θεωρείται πλέον ένα κλασικό έργο. Όμως, είναι λιγότερο γνωστό - αλλά όχι και λιγότερο ενδιαφέρον – σε ποιους ειδικά έγγραφε ο King τους δύσκολους καιρούς του 1963.

Ο King έγραψε την επιστολή αυτή ως απάντηση σε οκτώ πολύ εξέχοντες κληρικούς της Alabama. Συμφωνούσαν βασικά με τον King ότι ο διαχωρισμός μεταξύ λευκών – μαύρων θα πρέπει να λήξει.

Όμως, τέσσερις μέρες νωρίτερα, στις 12 Απριλίου 1963, οι ανώτεροι αυτοί οκτώ κληρικοί προέβησαν σε δηλώσεις που δημοσιεύθηκαν στις τοπικές εφημερίδες, με τις οποίες προέτρεπαν τους μαύρους να αποσύρουν την υποστήριξή τους από τον King και τις διαδηλώσεις.

Ο King κατηγορήθηκε σαν ένας ανεξάρτητος που χρησιμοποιεί "ακραία μέτρα" που υποκινούν "το μίσος και τη βία", ότι οι διαδηλώσεις του King ήταν "άσοφες και άκαιρες", και ότι το θέμα των φυλετικών διακρίσεων θα έπρεπε να επιλυθεί «μέσα στα Δικαστήρια».

Ενώ ήταν στην φυλακή, ο King διαβάστε τις δημόσιες δηλώσεις στην εφημερίδα και έγραψε την δική του απάντησή του σε κομμάτια από πεταμένα χαρτιά που μπόρεσε να μαζέψει.

Παρακάτω ορισμένα σημεία από το γράμμα αυτό.

Όλο το γράμμα στα αγγλικά είναι ΕΔΩ και η δήλωση των 8 κληρικών ΕΔΩ:

«Είμαι στο Birmingham επειδή η αδικία είναι εδώ. Όπως οι προφήτες του 8ου

προ Χριστού αιώνα άφησαν τα χωριά τους και προφέραν το «ούτω λέγει ο Κύριος» πολύ πιο πέρα από τα σύνορα των πάτριων εδαφών τους, και όπως ο Απόστολος Παύλος άφησε το χωριό του στην Ταρσό και έφερε το ευαγγέλιο του ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ μέχρι τις άκρες του Ελληνο-ρωμαϊκού κόσμου, έτσι κι εγώ νιώθω υποχρεωμένος να μεταφέρω το ευαγγέλιο της ελευθερίας πέρα από την γενέτειρα μου. Σαν τον Παύλο, νιώθω υποχρέωση να ανταποκριθώ στο κάλεσμα του «Μακεδόνα άνδρα για βοήθεια» (Αναφέρεται στο χωρίο «Και στον Παύλο φάνηκε κατά τη νύχτα ένα όραμα: Ένας άνδρας Μακεδόνας στεκόταν όρθιος, παρακαλώντας τον και λέγοντας: Διάβα στη Μακεδονία, και βοήθησέ μας» - Πράξεις Αποστόλων 16:9 ).

«Πολύ σωστά θα αναρωτηθεί κανείς : “Ποιος ο λόγος για μία άμεση δράση; Για καταλήψεις, διαδηλώσεις, κλπ ; Δεν είναι καλύτερο μέσον ο συμβιβασμός με τον αντίπαλο ;”

Έχετε δίκιο να καλείτε σε συμβιβασμό (διαβουλεύσεις). Πράγματι, αυτό είναι ο κύριος λόγος της άμεσης δράσης. Η άμεση δράση χωρίς βία έχει σαν στόχο να δημιουργήσει μία τέτοια κρίση και να θρέψει μία τέτοια ένταση που η κοινότητα η οποία αρνείται να έλθει σε συνεννόηση να αναγκασθεί να αντιμετωπίσει το θέμα. Να το δραματοποιήσει τόσο πολύ, που να μη γίνεται να αγνοηθεί. Το ότι αναφέρω την ένταση σαν μέρος της ειρηνικής αντίστασης, μπορεί να σοκάρει. Αλλά πρέπει να ομολογήσω πως δεν με φοβίζει η λέξη «ένταση». Έχω αντισταθεί πρόθυμα στην βίαιη ένταση, αλλά υπάρχει ένα είδος εποικοδομητικής, μη βίαιης έντασης, απαραίτητης στην ανάπτυξη.

“Πως καθορίζει κανείς ότι ένας νόμος είναι δίκαιος ή όχι ; “

Ένας δίκαιος νόμος είναι ένας ανθρώπινος κώδικας ο οποίος εναρμονίζεται με τον ηθικό νόμο του Θεού. Ένας άδικος νόμος είναι ένας κώδικας σε δυσαρμονία προς τον ηθικό νόμο.

Για να το θέσουμε με τον τρόπο του αγίου Θωμά του Ακινάτη (θεολόγος / φιλόσοφος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας) : « Ένας άδικος νόμος είναι ένας ανθρώπινος νόμος που δεν είναι ριζωμένος στον αιώνιο και φυσικό νόμο.»

«Δεν πρέπει να ξεχάσουμε ποτέ πως ό,τι έκανε ο Χίτλερ, ήταν «νόμιμο» στην Γερμανία και ό,τι έκαναν οι Ούγγροι μαχητές της ελευθερίας στην Ουγγαρία ήταν «παράνομο» (αναφέρεται στα γεγονότα του 1956). Ήταν «παράνομο» να βοηθήσουν και να περιθάλψουν έναν Εβραίο στην Γερμανία του Χίτλερ.

Ακόμη κι έτσι, αν είχα ζήσει στη Γερμανία εκείνη την εποχή, θα είχα βοηθήσει και θα είχα ανακουφίσει τους Εβραίους αδελφούς μου. Σήμερα, αν ζούσα σε μία κομμουνιστική χώρα όπου βασικές αρχές της Χριστιανικής πίστης καταπιέζονται, θα πρέσβευα ανοιχτά να μη υπακούει κανείς στους αντι-χριστιανικούς νόμους της χώρας εκείνης.»

«Πρέπει να παραδεχθώ ότι τα τελευταία χρόνια απογοητεύτηκα σοβαρά από την κεντρώα πολιτική μερίδα των λευκών. Έβγαλα σχεδόν το λυπηρό συμπέρασμα ότι ο λίθος του προσκόμματος του νέγρου στην πάλη του για ελευθερία δεν είναι το μέλος του Συνηγόρου του Λευκού Πολίτη («The White Citizens' Council» - WCC ρατσιστική οργάνωση του Νότου), ούτε το μέλος της Κου-Κλουξ-Κλαν, αλλά ο μέσος λευκός κεντρώος, περισσότερο αφοσιωμένος στην «τάξη» (order), παρά στην «δικαιοσύνη» (justice). Ο οποίος προτιμά μία αρνητική ειρήνη, δηλαδή την απουσία εντάσεων από μία θετική ειρήνη, δηλαδή την παρουσία της δικαιοσύνης. Ο οποίος λέει επανειλημμένα : «Συμφωνώ μαζί σας, με τον στόχο που έχετε θέσει, αλλά δεν συμφωνώ με τις μεθόδους της άμεσης δράσης σας.» Ο οποίος πιστεύει πατερναλιστικά πως μπορεί να προγραμματίσει την απελευθέρωση κάποιου άλλου. Ο οποίος ζει στον δικό του μυθικό κόσμο και χρόνο και δεν παύει να συμβουλεύει τον νέγρο να περιμένει για μια «καταλληλότερη εποχή.»

Η επιφανειακή κατανόηση από ανθρώπους με καλή πρόθεση, είναι πιο εξουθενωτική από την απόλυτη παρεξήγηση εκ μέρους των ανθρώπων κακής θελήσεως. Η χλιαρή παραδοχή είναι πιο εξοργιστική από την ψυχρή απόρριψη.»

«Αλλά παρά το ότι αρχικά ήμουν απογοητευμένος που με κατατάσσανε σαν εξτρεμιστή, όσο το σκεπτόμουν, ένιωθα όλο και περισσότερη ικανοποίηση γι’ αυτό τον χαρακτηρισμό.

Δεν ήταν ο Χριστός εξτρεμιστής της Αγάπης ;

«Να αγαπάτε τούς εχθρούς σας, να ευλογείτε εκείνους που σας καταρώνται, να ευεργετείτε εκείνους που σας μισούν, και να προσεύχεστε για εκείνους που σας βλάπτουν και σας κατατρέχουν» (Ματθαίος 5:44).

Δεν ήταν ο προφήτης Αμώς εξτρεμιστής της δικαιοσύνης ; «Αλλά, η κρίση ας καταρρέει σαν νερό, και η δικαιοσύνη σαν ασταμάτητος χείμαρρος..» (Αμώς 5:24).

Δεν ήταν ο απ. Παύλος εξτρεμιστής για το χριστιανικό ευαγγέλιο ; «εγώ βαστάζω στο σώμα μου τα στίγματα του Κυρίου Ιησού»(Γαλάτες 6:17).

Δεν ήταν ο Mαρτίνος Λούθηρος εξτρεμιστής ; «Εδώ στέκομαι. Δεν μπορώ να κάνω αλλιώς, γι’ αυτό βοήθησε με Θεέ.»

Και ο John Banyan (Άγγλος χριστιανός κήρυκας και συγγραφέας 1628-1688): «Θα μείνω στη φυλακή ως το τέλος των ημερών μου αν είναι να πετσοκόψω την συνείδηση μου». Και ο Αβραάμ Λίνκολν : « Το έθνος αυτό δεν θα επιβιώσει μισό ως σκλάβοι και μισό ως ελεύθεροι.» Και ο Tomas Jefferson : «Θεωρούμε αυτονόητες τις αλήθειες αυτές, ότι όλοι είναι γεννημένοι ισότιμοι.»

Έτσι λοιπόν, το ερώτημα δεν είναι αν θα είμαστε εξτρεμιστές, αλλά τι είδους εξτρεμιστές θα είμαστε. Για το μίσος ή για την αγάπη ; Για την επικράτηση της δικαιοσύνης ή της αδικίας ; Στην σκηνή του μαρτυρίου επάνω στον λόφο του Γολγοθά τρεις άνδρες ήσαν εσταυρωμένοι. Δεν πρέπει να ξεχάσουμε ποτέ ότι και οι τρεις σταυρώθηκαν για το ίδιο έγκλημα – το έγκλημα του εξτρεμισμού. Οι δύο είχαν φθάσει στα άκρα της ανηθικότητας και εξέπεσαν υποκάτω του περίγυρου.

Ο άλλος, ο ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ, ο οποίος έφθασε στα άκρα για την Αγάπη, την Αλήθεια και την Καλοσύνη, υψώθηκε υπεράνω του περίγυρου.

Ίσως ο Νότος, το Έθνος και ο κόσμος όλος έχουν υπέρμετρη ανάγκη από έναν δημιουργικό εξτρεμισμό.

«Απογοητεύθηκα τόσο πολύ από την εκκλησία των λευκών και τους ποιμένες της….

Όταν με στείλανε σαν από καταπέλτη να ηγηθώ της διαμαρτυρίας για τα λεωφορεία στο Montgomery Alabama πριν μερικά χρόνια, νόμιζα ότι η εκκλησία των λευκών θα μας υποστήριζε. Νόμιζα πως οι λευκοί πρεσβύτεροι, διάκονοι και ραβίνοι του Νότου θα βρίσκονταν μεταξύ των ισχυρότερων συμμάχων μας. Αντί αυτού, ορισμένοι έγιναν αντίπαλοι μας, αρνούμενοι να κατανοήσουν το κίνημα της απελευθέρωσης και παρερμήνευαν τους αρχηγούς του. Όλοι οι άλλοι υπήρξαν περισσότερο συνετοί παρά θαρραλέοι και έμειναν σιωπηλοί πίσω από την ασφάλεια των παραθύρων με τα φιμέ τζάμια που τους αναισθητοποιούσε. Στο μέσον κραυγαλέων αδικιών εις βάρος του νέγρου, παρακολουθούσα τους λευκούς της εκκλησίας να στέκονται παράμερα και να ψελλίζουν ακατάληπτα και τετριμμένα λόγια ευσεβείας.

Στη μέση μίας υπεράνθρωπης πάλης για να απαλλαγεί το έθνος από την οικονομική και ρατσιστική αδικία, άκουσα πολλούς ποιμένες να λένε : «Αυτά είναι κοινωνικά προβλήματα, δεν ασχολείται το ευαγγέλιο με τέτοια πράγματα».

Και παρακολούθησα πολλές εκκλησίες να παραδίδονται σε εντελώς άλλες κοσμοθεωρίες, που διαχωρίζουν με περίεργο τρόπο και αντίθετα προς την Αγία Γραφή το σώμα από την ψυχή, το άγιο από το φαύλο.»

«Κάποτε η Εκκλησία ήταν πολύ ισχυρή όταν οι πρώτοι χριστιανοί χαιρόντουσαν που αξιώνονταν να μαρτυρήσουν για την πίστη τους.

Τις ημέρες εκείνες, η Εκκλησία δεν ήταν μόνον ένα θερμόμετρο που κατέγραφε τις ιδέες και τις αρχές της κοινής γνώμης. Ήταν ένας θερμοστάτης που μεταμόρφωνε τα ήθη της κοινωνίας.

Όποτε οι πρώτοι χριστιανοί έμπαιναν σε μία πόλη, οι άνθρωποι της εξουσίας ενοχλούνταν και αμέσως τους καταδίκαζαν ως «στοιχεία κακοποιά που απειλούσαν την ειρήνη του τόπου και προκαλούσαν εξεγέρσεις».

Όμως οι χριστιανοί συνέχιζαν απτόητοι, με την πεποίθηση ότι ήσαν «πολίτες του ουρανού» με κλήση να υπακούουν τον Θεό κι όχι τους ανθρώπους. Ήσαν λιγοστοί, αλλά μεγαλειώδεις σε αφιέρωση.

Ήσαν πολύ «μεθυσμένοι» με τον Θεό για να τους φοβερίσει κανείς». Με την προσπάθειά τους και το παράδειγμα τους, έβαλαν τέρμα στις εκδηλώσεις του κακού της εποχής εκείνης, όπως οι φόνοι παιδιών και οι μονομαχίες στις αρένες.

Τα πράγματα είναι διαφορετικά σήμερα.

Η μοντέρνα Εκκλησία είναι τόσο συχνά μία αδύναμη φωνή με αβέβαιο τόνο ο οποίος είναι αναποτελεσματικός. Η Εκκλησία τόσο συχνά αποβαίνει ο αρχι-προστάτης του κατεστημένου. Χωρίς να νιώθουν την ενόχληση από την παρουσία της Εκκλησίας οι μοχλοί της εξουσίας της κοινωνίας των κοινών ανθρώπων παρηγορείται μέσα από την σιωπή της Εκκλησίας και συχνά ακόμη και την (απλή) προφορική καταδίκη των πραγμάτων ως έχουν.

Αλλά η κρίση του Θεού είναι επάνω στην Εκκλησία όσο ποτέ άλλοτε.

Εάν η Εκκλησία σήμερα δεν επανακτήσει το πνεύμα της αυτοθυσίας των πρώτων ημερών της, θα χάσει την αυθεντικότητά της, την εμπιστοσύνη εκατομμυρίων μελών της και θα απορριφθεί σαν ένα ασήμαντο κοινωνικό «κλαμπ» του 20ου αιώνα. Συναντώ καθημερινά νέους, των οποίων η απογοήτευση από την Εκκλησία έχει μεταβληθεί σε καθαρή αποστροφή».

Martin Luther King

Από το γράμμα

Από την Φυλακή του

Βirmigham

16 Απριλίου 1963